Św. Mikołaj jest jednym z dwóch patronów parafii rzymskokatolickiej w Barze na Ukrainie, w diecezji kamieniecko-podolskiej. Parafia ta została utworzona w połowie XVI w. z fundacji królowej Bony. Na początku XX w. kościół został powiększony i otrzymał drugi tytuł - św. Anny. Obecnie uroczyście jest obchodzony odpust ku czci św. Anny. Świątynia w Barze była jednym z nielicznych kościołów czynnych na Podolu podczas trudnych lat prześladowań Kościoła za czasów istnienia Związku Radzieckiego. Jako mieszkanie dla księży służyły pomieszczenia dobudowane przy kościele i nad zakrystią. Dopiero w latach dziewięćdziesiątych staraniem proboszcza, ks. prał. Bronisława Biernackiego, wybudowano tutaj osobną plebanię. Chyba nie jest rzeczą przypadku, że obecnie proboszczem w Barze jest tutejszy rodak, ks. lic. Mikołaj Gucal. Ks. Bronisław przejął prowadzenie innej, bardzo żywej parafii w Murafie, gdzie przez wiele lat duszpasterzował legendarny wprost ks. inf. Antoni Chomicki (+1993), zwany patriarchą Podola, b. więzień Workuty.
II Niedzielę Adwentu przeżyłem w kościele parafialnym w Barze i w kaplicy we wsi Koziarówka, wybudowanej od podstaw kilka lat temu. Przed dziesięciu laty miałem okazję celebrować tutaj Sumę w Boże Narodzenie. Był to dzień obowiązkowej pracy, dlatego w kościele były obecne przeważnie starsze panie, "babuszki", z wnukami. Teraz był przekrój całej parafii: starsi, pokolenie średnie, młodzież i dzieci. Natomiast 6 grudnia w kościele w Barze zgromadziła się wieczorem licznie wspólnota parafialna, aby modlić się do świętego Patrona i aby wyrazić życzenia swojemu duszpasterzowi. We wspólnocie modlitewnej przeważały dzieci. Przyszły te z rodzin katolickich, pewnie dołączyły do nich i te z prawosławnych oraz inne, po prostu te z ulicy. Dzięki sponsorom z Lublina, głównie ze spółki "Solidarność", po Mszy św. przybył św. Mikołaj z wielkim koszem podarunków dla dzieci. Podziwiałem, jak dzieci żywo reagowały na jego słowa, jak uczestniczyły w dialogu, który był równocześnie katechezą na temat modlitwy i dobroci serca.
Na kolację imieninową przyjechali duszpasterze z okolicznych parafii. Mieli okazję podzielić się doświadczeniami, m.in. z niedawnych misji parafialnych w parafii w Winnicy. Podziwiałem radość z utrudzenia na ich twarzach. Znaczny procent duszpasterzy to kapłani z Polski, ale są też miejscowi: starsi wychowankowie jedynego Seminarium na terenie ZSRR - w Rydze lub przygotowani "prywatnie" przez starszych kapłanów i wyświęceni po kryjomu przeważnie w Polsce, do nich każdego roku dołączają młodzi - wychowankowie Seminarium w Gródku Podolskim. Są kapłani diecezjalni, są i zakonni: bernardyni, marianie i kapucyni.
W dzień św. Mikołaja w południe miałem okazję przewodniczyć uroczystości odpustowej w parafii Czerniowce. Nie wiedziałem, co bardziej podziwiać, czy żywą i licznie uczestniczącą wspólnotę ludu Bożego, czy pięknie odrestaurowaną świątynię i wybudowaną przy niej plebanię oraz budynek gospodarczy. Celebrowałem w tym kościele 10 lat temu, w kilka miesięcy po jego odzyskaniu, gdy zaledwie uprzątnięto gruzy z głównej nawy, a wiatr szumiał w pustych oknach. Po drodze w Murafie mogłem zwiedzić odzyskany klasztor podominikański i odrestaurowany na bardzo funkcjonalny dom parafialny.
Nie wszędzie jednak jest tak dobrze, jak mogłoby się przybyszowi z Polski wydawać. W Kamieńcu Podolskim oprócz odzyskanej katedry, w której mieściło się muzeum ateizmu, widziałem zwrócony kościół podominikański, spalony przed oddaniem. Jego odbudowy podjęli się Ojcowie Paulini z Częstochowy. Potrzeba jednak wiele czasu i funduszów, aby doprowadzić świątynię do stanu używalności.
Wszystkim, którzy chcieliby pomóc Kościołowi w diecezji kamieniecko-podolskiej za pośrednictwem Zespołu Pomocy Kościelnej dla Katolików na Wschodzie, przypominamy adres Zespołu:
Skwer Kard. S. Wyszyńskiego 6, 01-015 Warszawa;
konto złotówkowe: WBK X O/Warszawa 10901014-96061-128-00-0;
konto dolarowe: WBK X O/Warszawa 10901014-96061-128-00-787,
najlepiej z dopiskiem: Kościół w Diecezji Kamieniecko-Podolskiej.