Iwona Kosztyła: - Co to jest ekumenizm?

Ks. Stanisław Kamiński: - Jest to przede wszystkim wielki i zorganizowany ruch dążący do wzajemnego zrozumienia i ścisłej współpracy między poszczególnymi Kościołami. Ten ruch ekumeniczny posiada zasadniczy cel: przywrócić między chrześcijanami pełną jedność. Póki co tej jedności jeszcze nie ma i dlatego ekumenizm pozostaje też jednym z wielkich wyzwań XXI wieku. Działania ekumeniczne są obecnie realizowane na trzech płaszczyznach: duchowej, doktrynalnej i praktycznej. Ekumenizm duchowy - to modlitwa, zwłaszcza wspólna, to nawrócenie serca i świętość życia chrześcijan. Im bardziej chrześcijanie są bliżej Chrystusa, tym są bliżej siebie. Ten rodzaj ekumenizmu jest duszą całego ruchu ekumenicznego. Ekumenizm doktrynalny natomiast polega na dialogu między teologami, którzy rozważają Słowo Boże i bogactwo swoich tradycji wyznaniowych, by w ten sposób jak najpełniej odczytać zamysł Boży. Ekumenizm praktyczny przejawia się we współdziałaniu chrześcijan w dziedzinie społecznej, zwłaszcza w celu ulżenia nędzy duchowej i materialnej, lepszego wychowania młodego pokolenia, wsparcia rodziny, utrwalenia pokoju, rozwoju kultury, różnych dziedzin wiedzy i sztuki. II Sobór Watykański uczy, że osiągnięcie jedności chrześcijan przerasta ludzkie siły i zdolności. Dlatego dziełu ekumenicznemu bardzo potrzebna jest modlitwa.

- Kiedy zapoczątkowano dialog ekumeniczny i obchody tygodnia ekumenicznego?

- Kiedy podział w Kościele Chrystusowym stał się faktem, a między nimi panowała postawa wrogości, wzajemne ataki i ostre polemiki. Taka postawa utrzymywała się dość długo. Była gorsząca, bo sprzeczna z duchem Ewangelii. Uświadomiono sobie, że jest ona wbrew nauce Jezusa i zaczęto szukać dróg dialogu. W XX wieku, w podzielonym chrześcijaństwie na dobre zaczęła dojrzewać świadomość istniejącego zła i potrzeba pojednania. Jego początek łączy się z powstaniem zorganizowanego ruchu ekumenicznego. W 1910 r. odbyła się I Międzynarodowa Konferencja Misyjna w Edynburgu, na której położono fundament pod Światową Radę Kościołów, powstawać zaczęły także Rady Kontynentalne, w Polsce powstała Polska Rada Ekumeniczna. Ekumeniczną postawę umacniali papieże. Leon XIII, Pius XI, Pius XII, Jan XXIII. Paweł VI i o czywiście Jan Paweł II, którzy z wielkim szacunkiem i życzliwością otwierali się na inne wyznania, popierali modlitwę o jedność, nawoływali do usuwania wzajemnych uprzedzeń i pragnęli prawdziwego zbliżenia. Zasadniczy przełom dokonał się za pontyfikatu Jana XXIII. Papież ten obejmując posługę wyraźnie powiedział, że wina za rozłam w Kościele spoczywa także na katolikach. Na obrady Soboru Watykańskiego II w 1964 r. jako obserwatorów zaprosił przedstawicieli Kościołów niekatolickich. Owocem Soboru był między innymi Dekret o ekumenizmie.

- Co doprowadziło do rozłamu w Kościele?

- Pierwszy trwały rozłam nastąpił już w V wieku na Bliskim Wschodzie, kiedy to tamtejsze Kościoły nie uznały zasad poszczególnych soborów. Później był wiek X i tzw. wielka schizma wschodnia, która rozdzieliła Kościoły prawosławne od Kościoła rzymskokatolickiego. Źródłem dalszego rozbicia w chrześcijaństwie zachodnim była reformacja, w wyniku której wyodrębniły się Kościoły protestanckie: ewangelicy i anglikanie. I wreszcie wiek XIX, głównie w wyniku sprzeciwu wobec uchwał Soboru Watykańskiego I wyodrębniły się Kościoły starokatolickie i narodowy.

- Jakie Kościoły w Polsce biorą udział w dialogu ekumenicznym?

- Są to Kościoły, które należą do Polskiej Rady Ekumenicznej: Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny, Kościół Ewangelicko-Augsburski, Kościół Ewangelicko-Reformowany, Ewangelicko-Metodystyczny, Kościół Polskokatolicki, Kościół Starokatolicki Mariawitów i Kościół Chrześcijan Batystów.

- Czy w diecezji rzeszowskiej odbywają się spotkania czy inicjatywy ekumeniczne?

- Od kilku lat w Gorlicach odbywa się kolędowanie ekumeniczne. W tym rejonie, na terenie okolicznych parafii rzymskokatolickich mieszkają wierni Kościoła prawosławnego. Wzajemne relacje mieszkańców układają się nad wyraz dobrze. Wzajemnie zapraszają się na uroczystości, które przeżywają w swoich wspólnotach.

- Co Kościół może zyskać dzięki obchodom takiego tygodnia?

- Większą godność i zaufanie. Otwarcie ekumeniczne Kościoła w Polsce pokazuje, że Kościół nie jest ciasny. Dzięki temu tygodniowi rozszerza się i umacnia postawa ekumeniczna wśród wiernych i wielkie poczucie braterstwa wśród wszystkich chrześcijan. Należy się o to szczególnie modlić.