Stało się już tradycją, że od ośmiu lat pod koniec września wyrusza z jednego kościoła do drugiego, w wyznaczonej wcześniej dzielnicy Wrocławia, doroczna procesja z relikwiami św. Stanisława Biskupa i Męczennika i św. Doroty Dziewicy i Męczennicy. Jest to tradycja stosunkowo nowa, ale korzeniami swymi sięga średniowiecznych dziejów milenijnej diecezji wrocławskiej. Praktykę jej wskrzesił w 1999 r. kard. Henryk Gulbinowicz, gdy po powodzi stulecia w 1997 r., zarządził, aby po wiekach niesiono w publicznej procesji dziękczynno-błagalnej relikwie św. Stanisława, do których w roku 2001 dołączono relikwie św. Doroty.

Patron moralnego ładu

Św. Stanisław Szczepanowski, biskup i męczennik, który razem ze św. Wojciechem patronuje Polsce, jest jedną z najważniejszych postaci naszej historii. Ofiara jego życia sprawiła, że w przeszłości nazywany był „Rodzicielem Polski” i „Ojcem Ojczyzny”. historia narodowa uczyniła św. Stanisława również patronem narodowej jedności i symbolem oporu poddanych wobec rządzących, prawdziwym „znakiem sprzeciwu” w stosunku do demoralizacji panujących, odważnym świadkiem wiary, która bardziej boi się Boga niż ludzi - choćby to nawet byli możni tego świata. Przekazem zaś o cudownym zrośnięciu się jego poćwiartowanego ciała, naród polski krzepił się w okresach rozpadu państwa, zwłaszcza w okresie rozbicia dzielnicowego, rozbiorów Polski, czy okupacji hitlerowsko-sowieckiej. Najbardziej jednak nasz Święty Męczennik znany jest jako patron ładu moralnego i społecznego w naszej Ojczyźnie.
Życie i działalność publiczna św. Stanisława jest związana z Krakowem. Skąd zatem ta jego szczególna cześć we Wrocławiu i na Śląsku? Po stosunkowo długim okresie czasu od jego śmierci zaczął się rozwijać kult świątobliwego biskupa, a wraz z nim zaczęło się pojawiać wiele przekazów na temat jego życia i cudów. Przyznać trzeba, że po tak długim czasie proces kanonizacyjny nie był sprawą łatwą. Dopiero papież Innocenty IV ogłosił bp. Stanisława świętym. Miało to miejsce 17 września 1253 r. w bazylice św. Franciszka w Asyżu. Odtąd cześć Stanisława bez przeszkód szerzyła się i odegrała niemałą rolę w kształtowaniu polskiej świadomości narodowej. Topografia polska zna aż 195 miejscowości, które zapożyczyły swoją nazwę od imienia Świętego. Ku czci Świętego wystawiono w naszej Ojczyźnie 270 kościołów, nie licząc kaplic.

Św. Jadwiga i narodziny kultu świętości Stanisława

Warto zauważyć, że kult św. Stanisława najwcześniej na świecie odnotowany był na Śląsku. Jedną z jego propagatorek była św. Jadwiga, która już na 14 lat przed wyniesieniem św. Stanisława na ołtarze, wskazywała w Trzebnicy na miejsce gdzie stanie jego ołtarz. Również pierwsze kościoły pod wezwaniem św. Stanisława powstały na Śląsku w Starym Zamku, Świdnicy i we Wrocławiu. Według tradycji modlono się w nich między innymi o jedność między Niemcami, Czechami i Polakami. We Wrocławiu w XIV w. i XV w., świętu św. Stanisława przysługiwało przez ok. 150 lat najwyższe zaszeregowanie liturgiczne tzw. triplex. Poświęcony był mu dzień wolny od pracy. Podczas niego odbywała się procesja z relikwiami świętego z katedry do jednego z wybranych pięciu kościołów na Ostrowie Tumskim, w której uczestniczyli hierarchowie Kościoła i władze miasta. W trakcie jej trwania bił drugi co do wielkości dzwon w mieście. We Wrocławiu były wówczas co najmniej trzy kościoły, które posiadały po dwa duże ołtarze św. Stanisława, a w kilku innych były wizerunki św. Stanisława w postaci figur i obrazów.
W katedrze wrocławskiej przechowywana jest relikwia ramienia świętego, którą przywiózł z Krakowa w 1254 r. bp Tomasz I, który należał do komisji przygotowującej kanonizację św. Stanisława. Relikwie te po powodzi w 1997 r. niesione są we wrześniu każdego roku w uroczystej procesji przez miasto, z wdzięczności za uratowanie znacznej części miasta przed zatopieniem oraz z prośbą o wstawiennictwo Świętego przed jakimkolwiek zagrożeniem.

Święta Dorota we Wrocławiu

Święta Dorota poniosła śmierć męczeńską w roku 305. Jej kult rozwijał się bardzo szybko w całej Europie, a także w naszej Ojczyźnie. Do Wrocławia Relikwie Świętej sprowadzono w XIV wieku, za czasów Króla Kazimierza Wielkiego i umieszczono je w kaplicy Ratusza, gdzie odbierała cześć jako Patronka naszego miasta. Bogato zdobiony relikwiarz Świętej przetrwał na Dolnym Śląsku do końca ostatniej wojny, czyli do roku 1945. Przez wiele lat relikwiarz przechowywany był w Warszawie, następnie zwrócony jako depozyt, znalazł się w Ratuszu wrocławskim, a relikwie Świętej Patronki - które powróciły do Wrocławia w 2000 r. - są złożone w katedrze wrocławskiej. To one od 2001 r. niesione są w dorocznej procesji wrocławskiej wraz z relikwiami św. Stanisława.

Rok 2007 - rocznice wielkich wydarzeń

W obecnym, 2007 r. wracamy w szczególny sposób do wielkich wydarzeń, które przed dziesięciu laty były udziałem, nas mieszkańców Piastowskiego Grodu nad Odrą: 46. Międzynarodowy Kongres Eucharystyczny i powódź stulecia, która dotknęła boleśnie cały Dolny Śląsk, a zwłaszcza nasze miasto. Pamiętamy ogrom ówczesnych zniszczeń, nieszczęść i tragedii oraz niebywały ładunek dobra, wzajemnej życzliwości i otwarcia się jednych na potrzeby drugich. Można - bez ryzyka błędu - stwierdzić, że katecheza eucharystyczna, głoszona tak obficie w tygodniu Kongresu, owocowała w sposób dla siebie właściwy. Stoimy także w obliczu nowych wyborów, które często są źródłem wzajemnych różnic, konfliktów, a nawet podziałów. Zatem wstawiennictwo naszych Świętych Patronów jest nam szczególnie potrzebne. Oby tegoroczna procesja dziękczynno-błagalna była kontynuacją tego programu, jaki przed laty towarzyszył odnowie religijno-moralnej oraz wzajemnej życzliwości i jedności narodowej.