„Gdy gaśnie pamięć ludzka, dalej mówią kamienie”.
(Kard. Stefan Wyszyński)

Prostyń

28 października w scenerii złotej polskiej jesieni, przy chłodnym, przenikliwym wietrze, w Prostyni miała miejsce niecodzienna uroczystość - lekcja patriotyzmu przygotowana przez Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Prostyńskiej. Otóż z inicjatywy prezes tej organizacji Marty Deniszewskiej i Andrzeja Kongiela nastąpiło uroczyste odsłonięcie nowego pomnika - Grobu Nieznanego Żołnierza, znajdującego się na miejscowym cmentarzu parafialnym. Istniejący do tej pory symboliczny grób, otaczany opieką przez Henryka Wujka, mieszkańca Prostyni, od dziesięcioleci nie był gruntownie remontowany, a fakt, że był odwrócony tyłem do jednej z cmentarnych alejek, powodował, iż często był niezauważany. Nieefektowny wygląd tego symbolu już dawno zainteresował członków Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Prostyńskiej, którzy w swym statucie mają zapis o ochronie naturalnego piękna nadbużańskiego krajobrazu, ale także dbałość o dziedzictwo kulturowe i narodowe miejscowości.
Jak wspomina Marta Deniszewska, pomysł odrestaurowania i zmodernizowania pomnika narodził się już kilkanaście lat temu, jednak przeszkody natury prawnej nie pozwalały go aż do tej pory zrealizować. Dopiero ten rok pozwolił stowarzyszeniu działać: zdjęto dotychczasową betonową obwódkę, a na jej miejsce położono pięknie wyszlifowany głaz z napisem „Amor Patriae Suprema Lex” (Miłość Ojczyzny największym prawem). Drugi głaz postawiony na szczycie pomnika zawiera napis: Grób Nieznanego Żołnierza, powyżej wyryty jest orzeł. Obok pomnika stoi stary, mocny żeliwny krzyż. Stanowi on jakby symbol cierpienia żołnierza polskiego, ponieważ Jezus rozpięty na krzyżu nie ma nóg i ręki. Myśl, aby wymienić tę okaleczoną pasyjkę na nową szybko uleciała, a zastąpiła ją refleksja nad historią tego krzyża i walczących rodaków. Wokół pomnika rozsypano drobne kamienie, wyróżniające go spośród innych grobów. Obecny Grób Nieznanego Żołnierza stoi przodem do alejki.
Uroczystości rozpoczęły się Mszą św. w sanktuarium Trójcy Przenajświętszej w Prostyni, sprawowaną przez ks. kan. Krzysztofa Maksimiuka. W nabożeństwie, podobnie jak w całej uroczystości, wzięli udział: kompania reprezentacyjna Wojska Polskiego z Komorowa wraz z pocztem sztandarowym, poczty sztandarowe: Ochotniczej Straży Pożarnej w Prostyni, Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Diecezji Drohiczyńskiej, Zespołu Szkół Gminnych im. Jana Pawła II w Prostyni, Szkoły Podstawowej im. kard. Stefana Wyszyńskiego w Kiełczewie i Szkoły Podstawowej im. św. Franciszka w Wólce Okrąglik. Obecni byli także: starosta powiatu ostrowskiego Tadeusz Legacki, wójt gminy Małkinia Górna Marek Kubaszewski, komendant Posterunku Policji w Małkini Górnej Leszek Dębek, dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Małkini Górnej Andrzej Sadowski, prezes Akcji Katolickiej w Prostyni Andrzej Bruszewski oraz dyrektorzy szkół z terenu parafii Prostyń, harcerze z Hufca Ostrów Mazowiecka reprezentowani przez drużynę z ZSG w Prostyni, uczniowie, nauczyciele i parafianie prostyńscy.
W homilii ks. Maksimiuk podkreślił wagę i znaczenie słów „ojczyzna” i „patriotyzm”. Nawiązał także do cytatu Cypriana Kamila Norwida: „Ojczyzna to wielki zbiorowy obowiązek”. W kolejnych zdaniach przeanalizował niezapomniany hymn piłsudczyków „Legiony”. Szczególnie mocno zaznaczył bezinteresowność młodych ludzi, którzy za największe dobro w swoim życiu uważali wolną Ojczyznę - Polskę.
Po Mszy św. cała kolumna prowadzona przez wojsko, harcerzy i poczty sztandarowe ruszyła na cmentarz. Uroczystość przed pomnikiem prowadził dowódca garnizonu Wojska Polskiego w Komorowie mjr Andrzej Komorowski. Ceremonia rozpoczęła się hymnem państwowym. Honorową wartę przy Grobie Nieznanego Żołnierza sprawowali żołnierze i harcerze.
Pierwszą przemawiającą osobą była inicjatorka wydarzenia Marta Deniszewska. W kilkunastu zdaniach podziękowała twórcy Muzeum Etnograficznego w Prostyni Andrzejowi Kongielowi za współpracę i szczególne zaangażowanie w prace związane z powstaniem pomnika, Henrykowi Wujek za dotychczasową opiekę nad tym grobem oraz wszystkim, którzy pomogli zrealizować to wielkie przedsięwzięcie. Nadmieniła także, że stowarzyszenie będzie nadal wypełniać swoje statutowe postanowienia. Następnie wójt Kubaszewski przeciął wstęgę, tym samym dokonując odsłonięcia pomnika Grobu Nieznanego Żołnierza, który chwilę później został poświęcony przez ks. Maksimiuka.
Ceremonię dopełniła salwa honorowa kompanii reprezentacyjnej. Następnie hołd bohaterom wojen oddali przedstawiciele władz i szkół, składając na pomniku wieńce kwiatów.
Kolejnym etapem uroczystości było przedstawienie rysu historycznego Grobu Nieznanego Żołnierza, którego dokonał Wojciech Jakubik, nauczyciel historii, a jednocześnie dyrektor szkoły w Prostyni. Następnie Wójt gminy w kilku słowach podziękował wszystkim zaangażowanym w przygotowanie tejże uroczystości i wyraził swoje poparcie dla wszelkich działań zmierzających do kultywowania tradycji narodowych. Jako ostatni głos zabrał Starosta ostrowski, który w swoim wystąpieniu wyraził troskę o młode pokolenie, niezbyt zaangażowane w sprawy Ojczyzny.
Na zakończenie uroczystości wystąpiła młodzież z Publicznego Gimnazjum w Prostyni, która przejmująco wyrecytowała piękne i wymowne wiersze o tematyce patriotycznej.
W końcowej mowie Prezes Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Prostyńskiej poprosiła o sprawowanie opieki nad pomnikiem Grobu Nieznanego Żołnierza młodzież z Zespołu Szkół Gminnych im. Jana Pawła II w Prostyni.