"Bez idei służby, którą trzeba wszczepić w życie młodzieży, i którą musi podjąć i wychować szkoła polska, Ojczyzna się nie ostoi".

Stefan Kardynał Wyszyński

Dobiegający końca rok 2001 poświęcony jest wielkiemu Polakowi, człowiekowi obdarzonemu niezłomną wolą - Stefanowi Kardynałowi Wyszyńskiemu. W 100. rocznicę jego urodzin naród Polski pragnie uczcić tego zacnego Kapłana, którego życie i działalność na trwałe wpisały się w historię naszej Ojczyzny. W naszej diecezji przeżywaliśmy uroczystości poświęcone postaci Prymasa Tysiąclecia. W ostatnim czasie zorganizowano wiele spotkań, konferencji, odczytów, konkursów, wystaw i programów słowno-muzycznych związanych z osobą Kardynała Wyszyńskiego. Podniosła i jakże ważna uroczystość inaugurująca działalność Fundacji Domu Trzeciego Tysiąclecia im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Zamościu miała miejsce 26 października br. Honorowy patronat nad uroczystością objął ks. bp Jan Śrutwa, pasterz diecezji zamojsko-lubaczowskiej, oraz Marek Grzelaczyk, prezydent miasta Zamościa.

Prymas Tysiąclecia o wychowaniu...

Uroczystości rozpoczęły się w godzinach przedpołudniowych w sali Consulatus zamojskiego Ratusza sesją naukową zatytułowaną Prymas Tysiąclecia a wychowanie młodzieży. Jednym z pierwszych, który zabrał głos był ks. prof. dr hab. Anzelm Weiss. W referacie o Źródłach patriotyzmu Prymasa Tysiąclecia często powoływał się na słowa samego Kardynała, który mówił, że patriotyzm kształtuje się już w wieku dziecięcym. " Związek z Ojczyzną kształtuje się przez wszystko, przez pierwsze słowa w ojczystym języku szeptane przez matkę nad kołyską dziecka i pierwsze słowa, które ono wypowiada: mama, tata, mamusia (...)" . Przypomniał krótki życiorys tego Wielkiego Kapłana i Polaka. To rodzice poprzez świadectwo życia ukształtowali u swego dziecka miłość do Matki Najświętszej. Ojciec obudził w sercu Stefana fundament prawdziwego patriotyzmu. Uczył go przeszłości ojczystego kraju i miłości narodu. On też oddany sprawom narodu uczył historii i języka polskiego. Jest to piękny przykład - mówił Ksiądz Profesor - łączenia wychowania patriotycznego z religijnym. Dom rodzinny dał Stefanowi podstawy silnej, niezachwianej wiary i zasiał ziarno miłości do swego narodu. W latach szkolnych, seminaryjnych i kapłańskich miłość Ojczyzny wzrastała i przeradzała się w czyn.

Aktualność myśli pedagogicznej Prymasa Tysiąclecia to temat, który podjęła dr Alina Rynio. Zafascynowana postacią Prymasa Tysiąclecia mówiła o aktualności jego myśli. Kardynał Wyszyński ukazywał wychowanie jako coś bardzo prostego. Wystarczy, że człowiek jest człowiekiem i przez to wychowuje. Uważał, że człowiek jest obrazem Boga i przedmiotem Jego miłości. Szacunek dla człowieka - owoc żywej wiary i chrześcijańskiej kultury - staje i dzisiaj prze nami jako wielkie zadanie. Idee wychowania i moralności obecne są w pracy naukowej i społecznej Księdza Prymasa od początku jego działalności. Wartości, którym był wierny i które głosił, to przede wszystkim bezwarunkowe poszanowanie życia i godności każdego człowieka, uznanie prymatu rodziny i "ekonomii rodzinnej" w społeczeństwie; obrona ziemi i własności; obrona godności pracy i praw ludzi pracujących, szacunek dla kultury i dziedzictwa narodowego.

Ks. prof. dr hab. Janusz Nagórny zainteresował wszystkich referatem na temat Wychowanie do wolności w ujęciu Księdza Prymasa Stefana Wyszyńskiego. Człowiek nie będzie w pełni człowiekiem bez daru wolności. Prymas Wyszyński jest wychowawcą narodu jako kapłan i pasterz Kościoła. "On pokazał największy paradoks wolności, że człowiek może być zamknięty za kratami, może być ograniczona jego wolność zewnętrzna, ale nikt mu nie odbierze wolności wewnętrznej, jeśli ten człowiek sam nie pozwoli się złamać, zniszczyć w swoim sumieniu. (...) Prymas Wyszyński słusznie jest uznawany za obrońcę wolności człowieka i wolności narodu (...) chce się wmówić człowiekowi, że człowiek, który wierzy w Boga, nie jest wolny. Tymczasem Prymas Tysiąclecia mocno podkreśla, że wolność jest darem Boga (...) Prymas wiąże prawdę o ludzkiej wolności z prawdą o ludzkiej godności. (...) Wzywał, abyśmy się o wolność modlili. Wychować człowieka do wolności, to wychować go do prawdy i miłości. Warunkiem prawdziwej wolności jest prawda. Ksiądz Prymas ukazuje niezwykłą drogę miłości, wskazując na przykład Chrystusa ukrzyżowanego. Chrystus przybity do krzyża jest najbardziej wolny. "Prymas nie lęka się wskazywać ludziom młodym, że każda rzecz wielka musi kosztować i musi być trudna. Im bardziej wolność jest wartością, tym bardziej musi kosztować. Nie jest prawdziwą wolnością to, co nic nie kosztuje". Prymas Tysiąclecia, zwracając się do młodzieży, mówił o trzech drogach kształtowania w sobie człowieczeństwa: być w prawdzie, być w miłości i być w ładzie.

Nauka o godności człowieka jako dziecka Bożego jest fundamentem całego nauczania Stefana Kardynała Wyszyńskiego. O tej podstawowej prawdzie mówiła Anna Rastawicka. W swoim referacie często powoływała się na słowa Prymasa Tysiąclecia: "Oto naród ochrzczony na przestrzeni swoich dziejów, dziś patrzący w jutro (..). Jako wyposażenie na przyszłość bierze naukę o wysokiej godności każdego człowieka: wspaniałego czy sponiewieranego, czy nieudolnego, wraz ze wskazaniem: ´ będziesz miłował bliźniego swego. I to każdego´". Kardynał Wyszyński uczył, że najwyższą wartością na ziemi jest człowiek. I to każdy człowiek. Jan Paweł II nazwał Prymasa Tysiąclecia nieustraszonym rzecznikiem człowieka oraz jego nienaruszalnych praw w życiu osobistym, rodzinnym, społecznym i narodowym. Jesteśmy dzisiaj świadomi, jak bardzo potrzeba nam tej prawdy o bezwarunkowej godności człowieka. Potrzeba nam tej prawdy w życiu osobistym, aby obronić się przed beznadziejnością i depresją.

Zasłuchani w Słowo Boże

Uroczystą Mszę św. w godzinach popołudniowych w kościele św. Katarzyny poprzedził program słowno-muzyczny w wykonaniu młodzieży z Gimnazjum im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego - Prymasa Tysiąclecia w Żdanowie. Ks. bp Jan Śutwa w obecności wielu kapłanów i wiernych przewodniczył Mszy św. koncelebrowanej. Dostojnych Gości i zgromadzony lud Boży powitał rektor kościoła św. Katarzyny - ks. kan. Jan Zdzisław Ciżmiński, który również wygłosił do zebranych w świątyni okolicznościowe kazanie. Dziękował za dar osoby Prymasa Tysiąclecia, za jego życie i dziedzictwo, które nam pozostawił, za dar uwolnienia z więzienia. Polska zawdzięcza Prymasowi Stefanowi Wyszyńskiemu bardzo wiele. Ksiądz Prymas choć sam był prześladowany i szykanowany przez władze komunistyczne, nigdy nie mówił źle o Polsce. Był wielkim patriotą, człowiekiem potężnym wolnością, nawet i w więzieniu. "Dzisiaj dziękujemy za rozpoczynające swoją działalność dzieło Fundacji Domu Trzeciego Tysiąclecia im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego" - powiedział ks. kan. Ciżmiński.

Dzieło Fundacji

Celem Fundacji, nad którą nadzór sprawuje kościół rektoralny św. Katarzyny w Zamościu reprezentowany przez rektora ks. kan. Jana Zdzisława Ciżmińskiego, jest upowszechnianie w społeczeństwie, a w szczególności wśród młodzieży wartości religijnych, patriotycznych, narodowych i społecznych, które głosił Stefan Kardynał Wyszyński. Kolejnym zadaniem Fundacji jest prowadzenie i wspieranie działalności oświatowej i kulturalnej, mającej na celu kształtowanie postaw zgodnych z nauką społeczną Kościoła katolickiego i dziedzictwem Prymasa Tysiąclecia, a także udzielanie pomocy duchowej, lekarsko-rehabilitacyjnej i materialnej ludziom potrzebującym, opuszczonym, uzależnionym, niepełnosprawnym, samotnym, matkom samotnie wychowującym dzieci, sierotom i rodzinom wielodzietnym. Fundacja stawia sobie za cel także pomoc finansową i organizacyjną rektoratowi kościoła św. Katarzyny w Zamościu przy budowie Domu Trzeciego Tysiąclecia im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego. Realizacja tych celów i wszelkich przedsięwzięć dokonuje się poprzez organizowanie i finansowanie sympozjów, odczytów, kursów, sesji popularnonaukowych, seminariów dla rodziców, nauczycieli, młodzieży szkolnej, akademickiej oraz stowarzyszeń i organizacji, ukazujących Prymasowską koncepcję wychowania. Fundacja współorganizuje i współfinansuje spotkania, konferencje, odczyty, wystawy i konkursy związane z osobą Prymasa Tysiąclecia, jak również gromadzi fundusze służące realizacji celu budowy Domu Trzeciego Tysiąclecia im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego oraz wiele innych inicjatyw mających na celu wychowanie młodego pokolenia zgodnie z zasadami pedagogiki chrześcijańskiej w ujęciu Stefana Kardynała Wyszyńskiego.

Ojciec Święty Jan Paweł II wezwał nas wszystkich, abyśmy podjęli to wielkie duchowe dziedzictwo, jakie pozostawił Prymas Tysiąclecia. To wielkie doświadczenie wiary, szacunku dla godności każdego człowieka i umiłowania Ojczyzny stanowi fundament budowania naszego dzisiaj i jutro.