Żeby ją poznać, musimy przenieść się do Bolka, nad którym góruje potężny zamek, którego najwyższym punktem jest wieża w kształcie klina. Dzięki temu wystrzeliwane w jej kierunku pociski ześlizgiwały się po bokach. A to nie jedyny klin, jaki budowniczowie zamku zabili napastnikom. Wejście do wieży jest dziewięć metrów nad ziemią, a prowadzone do niego schody i podesty były drewniane - w razie potrzeby można było je błyskawicznie zniszczyć. Tak dobrze ufortyfikowany obiekt można było wziąć tylko albo głodem, albo fortelem.
Fortel zastosowano ponoć w XIV r. Zamek oblegał wówczas ojciec panny, która zbiegła do zamku z księciem Bolkiem II. Napastników wpuścił podstępnie błazen księcia, Jacob Thao. Zemścił się za to, że panna wybrała jego pana, a nie jego. Na tym nie koniec. Korzystając z zamieszania chciał zabić księcia, ale pomylił ojca z synem. Ranił śmiertelnie kamieniem Bolka III. Jego czyn miał daleko idące skutki, bo wraz z śmiercią Bolka III wygasła linia Piastów świdnicko-jaworskich. Tak przynajmniej twierdzi wczesnonowożytna historiografia, ku irytacji współczesnych nam historyków, którzy uważają, że to bujdy. Według nich, linia Piastów świdnicko-jaworskich wygasła wraz ze śmiercią Bolka II, który był bezpotomny.
Ta sama wczesnonowożytna historiografia twierdzi, że błazna stracono w 1347 r. za bramą Kapturową w Świdnicy, gdzie postawiono mu osobliwy pomnik. Jest to kamienny słupek, w którym można dopatrzeć się kształtu krzyża z utrąconymi ramionami. Stoi on naprzeciwko domu nr 6 w miejscu, które nosi obecnie nazwę placu Świętej Małgorzaty. U dołu wykuto litery „J. T.” i datę „1347”. Kiedy to uczyniono? Najprawdopodobniej po tym, jak w 1816 r. ukazał się zbiór zatytułowany Romantyczne akordy niemieckiego pisarza Houwalda z opowiadaniem Jacob Tau, błazen dworski, które przybliżyło tę postać masom spragnionym fascynujących historii. Kamienny słupek to w rzeczywistości przeniesiony tutaj z innego miejsca krzyż pokutny, na którym wykuto napisy.
Legenda o błaźnie ma wiele wersji. Jedna z nich mówi, że błazen zabił księcia przypadkiem, podczas zabawy. Był więc zabójcą mimowolnym. Temat, który ujrzał światło dzienne dzięki kronikarzom w XVI i XVII wieku, rozwinięty przez Houwalda, podjął po II wojnie światowej polski pisarz Władysław Jan Grabski w powieści Rapsodia świdnicka (1955).
Ale czy można dziwić się pisarzom, że piszą o tej sprawie, skoro nawet na nagrobku Piastów świdnickich w Krzeszowie jest mowa o synu Bolka II? Napis łaciński głosi, że „W kwiecie wieku przekwitł dotknięty raną śmiertelną i padł ofiarą śmierci najmiłościwszego księcia świdnickiego Bolesława syn Bolesław przesławnego rodu nadzieja przesławna, którego kości razem z pochowanymi prochami fundatorów owego Domu ponownie w tym sarkofagu złożyła wdzięczna potomność krzeszowska w roku 1738. Wiedz, przechodniu, że my wszyscy prędzej czy później podążamy do jednego celu wieczności. Niechaj tobie, który to czytasz lub słyszysz, łaskawi niebianie użyczą tę wieczność szczęśliwą i błogosławioną”.
Jak widać, legendy mają długi i czasem niespodziewany żywot. Kto leży więc w trumnie w nagrobku w mauzoleum krzeszowskim? Złożono do niej szczątki Bolka II, Bernarda i Bolka I. Spoczęły we wspólnej miedzianej trumnie, którą z kolei włożono do brązowego sarkofagu z marmuru, stojącego w dolnej części nagrobka. Wcześniej szczątki Piastów spoczywały osobno, w innym miejscu.
Warto dodać, że zamek bolkowski był jakiś czas w rękach cystersów krzeszowskich. W 1703 r. odsprzedał go im zadłużony u nich baron von Zedlitz - odtąd wykorzystywano był do celów reprezentacyjnych. To z tego okresu pochodzi kapliczka stojąca przy drodze do bramy wejściowej zamku. W 1810 r. władze pruskie skasowały opactwo krzeszowskie, a zamek przeszedł w ręce państwa i popadł w ruinę. W 1900 r. w części zamku zwanym Domem Kobiet urządzono muzeum. I tak jest do dziś.
Pomóż w rozwoju naszego portalu