2018-05-30 11:29

Adrian Ziątek
Edycja świdnicka 22/2018, str. IV

Coraz rzadziej dziwi nas kapłan stojący przy ołtarzu w ornacie „skrzypcowym”. Częściej też w naszych kościołach możemy spotkać stojący na środku ołtarza krzyż, w parzystej asyście świec. Nawet niektórzy organiści coraz częściej są na tyle odważni, że wykonują w czasie Eucharystii części stałe po łacinie. W niektórych kościołach naszej diecezji, jak np. w kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Świdnicy, Mszę św. kapłan odprawia tyłem do wiernych i jest to na porządku dziennym. Co ciekawe, wcale nie jest to podyktowane starą zabudową ołtarza, bo nowy proboszcz sam zadecydował, że chce, aby w jego kościele Msza była odprawiana tyłem do wiernych i tym się kierował przy budowie nowego, pięknego neogotyckiego ołtarza. Wszystko to jest zaczerpnięte ze starej liturgii. Tej, którą być może pamiętają nasi dziadkowie, czy rodzice, która kształtowała duchowość wielu wielkich świętych i błogosławionych Kościoła katolickiego.

7 lipca 2007 r. Ojciec święty Benedykt XVI wydał List apostolski motu proprio „Summorum Pontificum”, dotyczący stosowania ksiąg liturgicznych sprzed reformy po II Soborze Watykańskim. Dokument wszedł w życie 14 września 2007 r. Umożliwił on duchowieństwu i wiernym szerszy dostęp do liturgii, którą Kościół łaciński celebrował przez wieki i strzegł jako bezcennego skarbu Tradycji. Na podstawie tej papieskiej decyzji zaczął tworzyć się nowy ruch liturgiczny, którego rdzeniem ma być wszechstronna formacja jego członków oraz ukazywanie piękna liturgii rzymskiej w obu jej formach.

Ten wspomniany ruch liturgiczny, który powstał na bazie nauczania papieża Benedykta XVI, dał początek Duszpasterstwu Wiernych Tradycji Łacińskiej, które od 5 lat funkcjonuje na mocy dekretu Biskupa Świdnickiego Ignacego Deca również w naszej diecezji. Dokładnie 1 maja 2013 r. ks. Biskup zatwierdził statut i mianował duszpasterza w osobie ks. dr. Zbigniewa Chromego. Centralnym ośrodkiem Duszpasterstwa jest Parafia katedralna w Świdnicy we współpracy z Caritas Diecezji Świdnickiej (kościół Krzyża św.). Patronem jest św. Józef Oblubieniec NMP. Po złożeniu rezygnacji z funkcji duszpasterza przez ks. Zbigniewa Chromego, Biskup Świdnicki dekretem z dnia 22 stycznia 2015 r. ustanowił duszpasterzem ks. Juliana Nastałka, wikariusza parafii katedralnej w Świdnicy.

Duszpasterstwo gromadzi katolików duchownych i świeckich pragnących pielęgnować i pogłębiać swoją duchowość liturgiczną. W Duszpasterstwie działa służba liturgiczna (ministranci) oraz zespoły muzyczno-śpiewacze: katedralna schola cantorum „Exultet” pod kierunkiem Marty Monety i opieką duchową ks. Zbigniewa Chromego oraz grupa z Kłodzka z kantorem i organistą Piotrem Milczarkiem. Grono służby liturgicznej tworzą klerycy i ministranci z terenu diecezji. Dzięki ich zaangażowaniu udało się kilkakrotnie sprawować uroczyste Msze święte z asystą wyższą. Warto wspomnieć, że poza Mszami św. w nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego, które są sprawowane cyklicznie w wyznaczonych kościołach w diecezji, są również przygotowywane celebracje okazjonalne, jak np. Nieszpory na rozpoczęcie Adwentu, Msze Rorate coeli, liturgia stacyjna w Środę Popielcową, wigilia uroczystości Zesłania Ducha Świętego i Wszystkich Świętych, Msza Requiem z obrzędem absolucji we Wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych i inne. Ponadto odbył się ślub i kilka chrztów według dawniejszych ksiąg liturgicznych oraz zostały zorganizowane warsztaty ministrantury. Bardzo cieszy fakt, że wierni, którzy od 5 lat gromadzą się na sprawowaniu Eucharystii w tradycyjnej formie w kaplicy św. Marii Magdaleny w Kłodzku, przyczynili się do jej remontu i zaopatrzenia w potrzebne parametry liturgiczne.

29 kwietnia 2018 r. w kościele Krzyża św. w Świdnicy, jak to ma miejsce w każdą ostatnią niedzielę miesiąca, była sprawowana Msza św. w starszej formie rytu rzymskiego. Była to tym razem celebracja dziękczynna za powołane 5 lat temu przez ks. biskupa Ignacego Deca Duszpasterstwo Wiernych Tradycji Łacińskiej w naszej diecezji. Mszę św. sprawował ks. Julian Nastałek, a uroczystą homilię wygłosił ks. Zbigniew Chromy, który obecnie jako proboszcz parafii św. Jerzego w Wałbrzychu, zapowiada, że ma w planach wprowadzić w swojej parafii cykliczne odprawianie Mszy św. w starszej formie rytu rzymskiego, w jedną z niedziel każdego miesiąca. Również planuje odtworzenie w kościele św. Jerzego ołtarza bocznego, przy którym będzie chciał odprawiać w dany dzień powszedni Msze św. recytowane w starszym rycie.

Biskup Świdnicki przedłużył na kolejne 5 lat statut Duszpasterstwa dekretem z 26 kwietnia 2018 r., na zakończenie którego napisał: „Niech pogłębianie życia liturgicznego prowadzi do wzrostu świętości tych, którzy włączą się w działalność Duszpasterstwa oraz przyniesie wiele dobra społeczności Kościoła. Wszystkim osobom tworzącym Duszpasterstwo Wiernych Tradycji Łacińskiej z serca błogosławię”.

Prosimy wszystkich o włączenie się – zgodnie ze swoimi możliwościami i zdolnościami, w dzieło propagowania ruchu liturgicznego, aby nasze Duszpasterstwo mogło cieszyć się wzrostem liczebnym i duchowym. Polecamy też to dzieło pamięci w modlitwie. Zapraszamy do włączenia się w ufundowanie kolejnych paramentów liturgicznych oraz redakcji strony internetowej i fanpage’a na Facebooku oraz w przygotowanie warsztatów dla ministrantów. Dziękujemy wszystkim za modlitwę, pomoc, zaangażowanie i życzliwość. Polecamy Duszpasterstwo opiece Matki Bożej i jej Oblubieńca, św. Józefa, naszego Patrona.

2018-08-15 08:58

mp, ts / Warszawa (KAI)

W środę 15 sierpnia przypada uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Główne uroczystości, z udziałem polskich biskupów, będą miały miejsce tradycyjnie na Jasnej Górze.

Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny jest jednym z dogmatów Kościoła Katolickiego – ustanowił go papież Pius XII 1 listopada 1950 r. w konstytucji apostolskiej "Munificentissimus Deus" (łac. Najszczodrobliwszy Bóg), w odpowiedzi m.in. na prośbę polskich biskupów. Na Wschodzie Wniebowzięcie nazywane jest do dzisiaj "Zaśnięciem Matki Bożej".

Uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, obchodzona przez Kościół katolicki 15 sierpnia, sięga V wieku i jest rozpowszechniona w całym chrześcijaństwie. Jednocześnie należy zaznaczyć, że Nowy Testament nigdzie nie wspomina o ostatnich dniach życia, śmierci i o Wniebowzięciu Matki Bożej. Nie ma Jej grobu, ani Jej relikwii. Ale od początku dziejów Kościoła istniała żywa wiara, że Maryja "wraz z ciałem i duszą" została wzięta do nieba.

Uroczystość Matki Bożej Wniebowziętej ma swoje początki w Kościele wschodnim, który wprowadził ją w 431 roku. Kościół łaciński (rzymski) obchodzi Wniebowzięcie (Assumptio) Maryi od VII wieku. Pisma teologiczne potwierdzają, że liczni święci, m.in. Grzegorz z Tours, Albert Wielki, Tomasz z Akwinu i Bonawentura często rozważali wzięcie Maryi z duszą i ciałem do nieba.

Tradycja ikonograficzna przedstawia ciało Matki Bożej, unoszone w promienistym świetle przez aniołów do nieba. W taki sposób Wniebowzięcie ukazuje większość dzieł sztuki.

Do najpiękniejszych obrazów o tej tematyce zalicza się „Assunta” (Wniebowzięta) Tycjana w kościele Santa Maria Gloriosa (Matki Bożej Chwalebnej) w Wenecji. Ten wielki obraz w głównym ołtarzu, namalowany w latach 1516-18, należy do mistrzowskich dzieł wielkiego malarza, w późniejszym okresie również wziętego portrecisty papieskiego. Ukazuje on Maryję jako piękną, powabną kobietę – nawet zbyt piękną i zbyt zmysłową dla zamawiających go franciszkanów. Dopiero po długich targach i długotrwałym procesie przyzwyczajania się do obrazu, przywykli do ascetycznego życia zakonnicy weneccy zgodzili się przyjąć pracę i zapłacić za nią Tycjanowi.

W Niemczech tematyka ta pojawia się przede wszystkim na barokowych freskach kościołów Bawarii. Często w sklepieniach można zobaczyć freski ukazujące Maryję, otoczoną aniołami i unoszącą się na obłoku.

Hiszpański malarz okresu baroku, Bartolomé Esteban Murillo poświęcił temu tematowi w 1675 r. dzieło, którego oryginał znajduje się obecnie w petersburskim Ermitażu. „Wniebowzięcie Maryi” Petera Paula Rubensa z 1626 r. znajduje się w Narodowej Galerii Sztuki w Waszyngtonie.

Zwyczaje ludowe

W Polsce i wielu innych krajach europejskich dzień ten jest często nazywany także świętem Matki Bożej Zielnej lub Korzennej. W kościołach święci się wówczas zioła, kwiaty i snopy dożynkowe. W sanktuariach maryjnych gromadzą się wielkie rzesze pielgrzymów.

Z Wniebowzięciem NMP łączą się liczne zwyczaje ludowe. W południowych Niemczech, podobnie jak w Polsce, święci się w tym dniu zioła. Wierni przynoszą do kościołów artystycznie ułożone, barwne bukiety. Liczba ziół waha się w nich od siedmiu do 77. Najczęściej są wśród nich dziurawiec, rumianek, przywrotnik, oset, kozłek lekarski (waleriana) i lawenda, ale zdarzają się też koper, mięta i szałwia. W środku, niczym berło, umieszczana jest często dziewanna.

Podczas obrzędu poświęcenia śpiewane są pieśni, wychwalające Maryję jako „lilię dolin” i „kwiat pól”. Bukiety poświęconych roślin zanosi się do domów i zasusza. Mają one chronić przed chorobami i przynosić błogosławieństwo domostwu. Po poświęceniu ziół często rzuca się za siebie przez lewe ramię jabłka i gruszki, wyrażając w ten sposób nadzieję na dobre zbiory, zaczynające się właśnie wtedy; od niepamiętnych czasów również zbiorom owoców patronuje Matka Boża. 15 sierpnia jest dla rolników dniem szczególnym.

Niemieckie przysłowie mówi, że „gdy w dzień Wniebowstąpienia świeci słońce, można spodziewać się obfitego owocobrania i słodkich winogron”, co miało oznaczać, że Maryja błogosławi niebo i ziemię, faunę i florę.

Pielęgnowany jest też zwyczaj tzw. trzydziestki maryjnej, rozpoczynającej się 15 sierpnia. Od tego dnia przez 30 dni w kościołach, głównie z tytułami maryjnymi, wierni uczestniczą w nabożeństwach i procesjach ku czci Matki Bożej. W ciągu tych 30 dni przypadają także święto Narodzenia Najświętszej Maryi Panny – 8 września i Imienia Maryi – 12 września.

Święcenie ziół ma podkreślać, że człowiekowi potrzebna jest ozdrowieńcza moc natury. Chrześcijaństwo ma tu bogatą tradycję, jeśli wspomnieć choćby bardzo dziś popularną św. Hildegardę z Bingen, żyjącą w latach 1098-1179 frankońską mniszkę, a także liczne klasztory, zajmujące się ziołolecznictwem.

W Sienie, we włoskiej Toskanii, 15 sierpnia odbywa się święto zwane palio – wyścigi zaprzęgów konnych wokół głównego rynku. Organizuje się je na pamiątkę 1260 roku, gdy miasto, przeżywające wielkie nieszczęścia, oddało się w opiekę Najświętszej Maryi Pannie i zwyciężyło w walce o uniezależnienie się od Florencji. Zwycięzca palio otrzymuje szarfę z wymalowanym wizerunkiem Matki Bożej.

W Polsce ta uroczystość maryjna wiązała się z zakończeniem zbioru plonów, toteż mówiono, że „na Wniebowzięcie zakończone żęcie”. Stało się więc zwyczajem święcenie plonów, przede wszystkim tego, co rosło na własnych polach i w przydomowych ogródkach. Owa „dożynkowa wiązanka” musiała zawierać pokruszone kłosy pszenicy, żyta, jęczmienia i owsa – tzw. próżankę. Obowiązkowe były też len i groch, bób i marchew z natką, gałązka z gruszką lub jabłko, makówka i orzechy. Ale razem z „wiązanką” święciło się także różne zioła lecznicze.

2018-08-16 17:45

Jadwiga Kamińska

W Parku Źródliska w Łodzi zorganizowano piknik rodzinny z okazji 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości.

Na ponad dwudziestu stoiskach dzieci, młodzież i dorośli mogli zapoznać się z naszą historią. Muzeum Tradycji Niepodległościowych zapraszało do wzięcia udziału rodziny w grze plenerowej „Drogi do niepodległej”. Chętni mogli też wziąć udział w warsztatach tworzenia kokard narodowych (kotylionów).

Zobacz zdjęcia: Niepodległościowy piknik rodzinny

Umundurowanie i uzbrojenie okresu międzywojennego prezentowało Towarzystwo „Strzelec”. Dużym zainteresowaniem cieszyła się strzelnica, gdzie można było wykazać swoje umiejętności.

Na stoisku Wojska Polskiego zapoznawano się z uzbrojeniem indywidualnym żołnierzy kawalerii powietrznej. Najbardziej oblegany przez dzieci i młodzież był sprzęt militarny. Każdy chciał usiąść za kierownicą wozu bojowego, pożarniczego czy policyjnego. Nie brakowało też chętnych do zwiedzania wnętrza więźniarki.

Poczta Polska prezentowała znaczki okolicznościowe i wydawnictwa niepodległościowe. Dla tych, którzy wykazywali zdolności graficzne, przewidziano projektowanie znaczka pocztowego lub pocztówki. Państwowa Straż Pożarna przygotowała pokazy sprzętu gaśniczego oraz wiele konkursów sprawnościowych dla dzieci. Izba Administracji Skarbowej pokazywała okazy CITES, czyli to, czego nie wolno przywozić z wakacji za granicą (skóry węża, kły słoni).

Na scenie prezentowały się m.in.: Orkiestra Dęta MPK, Zespoły Tańca Ludowego „Harnam” oraz „Ustronie”, a także Jerzy Wolniak z zespołem (śpiewanie pieśni patriotycznych).

Miłą pamiątkę tego rodzinnego, patriotycznego spotkania oferował Narodowy Bank Polski. Każdy z uczestników pikniku mógł nabyć monetę o nominale 5 zł, na której umieszczono napis „100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości”. Ta wyjątkowa jubileuszowa moneta została wyemitowana w symbolicznym nakładzie 38 424 000 sztuk tak, aby każdy Polak mógł ją posiadać.