Reklama

Kultura

Tożsamość Conrada - dokument o najsławniejszym polskim pisarzu

Norman Davies w swej książce „Powstanie ‘44” pisał, że o generacji akowskiej młodzieży, że było to „pokolenie Conrada”. Dla tej generacji najważniejszą dewizą było hasło „Bóg Honor Ojczyzna”. A jednak w swojej twórczości Conrad nigdy nie pisał ani o Bogu, ani o ojczyźnie. Jest znany jako pisarz brytyjski a nie polski. Chciał, żeby jego dzieci zostały wychowane nie na polskich patriotów, lecz na porządnych Anglików, lojalnych poddanych Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii. Dlaczego więc w czasie wojny stał się bohaterem polskiej, patriotycznej, katolickiej młodzieży?

[ TEMATY ]

film

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

To pytanie postawił w swoim najnowszym filmie dokumentalnym pt. „Tożsamość Conrada” Grzegorz Górny. Żeby na nie odpowiedzieć, wyruszył śladami pisarza – poczynając od Berdyczowa i Terechowej na Ukrainie, poprzez Warszawę i Kraków, do dalekiej Anglii i jeszcze dalszej Afryki. Podczas tej podróży rekonstruował życiową i zawodową ścieżkę Conrada, odszyfrowując w jego utworach, np. „Lordzie Jimie” czy „Jądrze ciemności”, zakodowane przesłania. W trakcie swych poszukiwań rozmawiał z wieloma znawcami twórczości pisarza, nie tylko z Polski, lecz także z Wielkiej Brytanii, USA, Japonii, Włoch czy Grecji. Z ich wypowiedzi wyłania się obraz „homo duplex” – człowieka podwójnego i to na wielu płaszczyznach: między polskością a brytyjskością, romantyzmem a pozytywizmem, szlacheckim absolutyzmem moralnym a relatywizmem etycznym nomady, przynależnością do kolonizatorów (jako biały w Afryce) i do kolonizowanych (jako Polak w Rosji).

Człowiek podwójny, ów „homo duplex” (jak nazywał sam siebie Conrad), może przeżywać swoje rozdwojenie albo jako harmonijne połączenie różnych elementów własnej osobowości, albo jako tragiczne pęknięcie. W tym drugim przypadku towarzyszące mu napięcie może stać się źródłem twórczości – i tak właśnie było w przypadku autora „Smugi cienia”.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Jednocześnie Grzegorz Górny starał się zrozumieć fenomen Conrada, którego dzieła, mimo upływu tylu lat, cieszą się nadal olbrzymią popularnością. W rankingu BBC wśród 100 najważniejszych książek w dziejach światowej literatury znalazło się „Jądro ciemności“. Figuruje ono także na podobnej liście sporządzonej przez amerykański „Newsweek“ – wraz z innym utworem tego pisarza – „Lordem Jimem“. Sam „Lord Jim” z kolei, który tylko we Włoszech doczekał się 11 wydań, widnieje w spisie 100 najwybitniejszych dzieł XX stulecia według francuskiego „Le Monde“. Mało tego, dzieła Conrada były chętnie przenoszone na ekran. Pierwszy film fabularny na podstawie powieści „Zwycięstwo“ został nakręcony jeszcze za życia autora, w epoce kina niemego – w roku 1919. Po prozę Conrada sięgnął m.in. Ridley Scott, kiedy realizował swój debiutancki film pt. „Pojedynek“. Do historii światowej kinematografii wszedł też „Czas Apokalipsy“ Francisa Forda Coppoli oparty na motywach „Jądra ciemności“. Jest więc w Conradzie coś fascynującego, co pociąga ludzi, mimo upływu tylu lat.

Reklama

W swych poszukiwaniach Górny odkrywa, że tym, co decyduje o poczytności pisarza, jest uniwersalność jego przesłania – opis kondycji ludzkiej zanurzonej w żywiołach przyrody i historii. O tym opowiadają w filmie takie postaci, jak np. Anglik Keith Carabine czy Japonka Yoko Okuda, którzy dzielą się swym osobistym odczytaniem Conrada. Zarazem jednak niemal wszyscy rozmówcy Górnego podkreślają, że to właśnie polska tożsamość narodowa z obecnym w niej silnie etosem honoru i wierności ukształtowała osobowość pisarza tak mocno, że nie sposób bez tego zrozumieć jego twórczości. W ten sposób – razem z autorem filmu – odkrywamy, jak z doświadczenia polskości wyprowadzić można przesłanie uniwersalne dla całej ludzkości, które Conrad wyraził w obcym sobie języku, lecz w najwyższej formie literackiej.

Warto wyruszyć wspólnie z Grzegorzem Górnym w intelektualną podróż śladami Josepha Conrada. Zapraszamy.

Film został zrealizowany w ramach projektu Fundacji Instytut Komunikacji Społecznej przez Salve TV i dofinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

2018-01-30 17:43

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Film o tym, skąd się wziął papież Franciszek

[ TEMATY ]

film

Franciszek

Margita Kotas

Po raz kolejny czytelnicy, przyjaciele i pracownicy „Niedzieli” spotkali się w częstochowskim kinie na tzw. „Seansie z krzyżykiem”, którego zadaniem jest promocja katolickich filmów z przesłaniem. Tym razem okazją do spotkania okazał się argentyńsko-hiszpańsko-włoski film pt. „Franciszek” w reżyserii Beda Docampo Feijóo.

CZYTAJ DALEJ

Widowisko „Pasja. Misterium Męki Pańskiej” w Kalwarii Zebrzydowskiej

2024-03-28 21:51

[ TEMATY ]

koncert pasyjny

Artur Brocki/Mat.prasowy/Pasja

Już 29.03.2024r. na antenie głównej Polsatu o godzinie 20:00 będzie miała miejsce emisja wyjątkowego widowiska. „Pasja. Misterium Męki Pańskiej” to program muzyczny, na który składa się rejestracja 12 pieśni pasyjnych w wykonaniu znanych polskich artystów m.in. Roksany Węgiel, dla której udział w tym wydarzeniu będzie osobistym przeżyciem.

Ilustracją dla występujących artystów będą fragmenty Misterium Męki Pańskiej odegrane w przepięknej scenerii Dróżek Kalwaryjskich przez braci z klasztoru Ojców Bernardynów i wiernych, którzy zwyczajowo biorą udział w tych corocznych celebracjach na Dróżkach Kalwarii Zebrzydowskiej. Misterium opisuje pojmanie, osądzenie, drogę krzyżową i ukrzyżowanie Jezusa i jest co roku odgrywane w Wielkim Tygodniu w Kalwarii Zebrzydowskiej, a jego tradycja sięga początków XVII wieku.

CZYTAJ DALEJ

Msza Wieczerzy Pańskiej. Wolność wypełniona miłością

2024-03-29 07:01

Paweł Wysoki

Ten, kto kocha na wzór Jezusa, nie jest zniewolony sobą, jest wyzwolony do służby, do dawania siebie - powiedział bp Adam Bab.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję