Czas się wypełnił i bliskie jest Królestwo Boże.
Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię (Mk 1,15).

Umiłowani w Panu Siostry i Bracia!

1. W najbliższą Środę zwaną Popielcową wchodzimy w święty czas Wielkiego Postu. Godność człowieka, za którego Chrystus, nasz Odkupiciel podjął Mękę i Śmierć Krzyżową, ukaże się w całej swej głębi. Syn Boży umarł za mnie, abym ja mógł żyć. Będzie to czas osobistej zadumy nad sobą, ale również nad całą ludzkością. To właśnie dlatego Ojciec Święty prosi nas, byśmy poprzez modlitwę i ścisły post w tym dniu prosili Boga o pokój na świecie, zwłaszcza na Bliskim Wschodzie. Przed tygodniem Jan Paweł II powiedział: "Będziemy błagać Boga przede wszystkim o nawrócenie swe i dalekowzroczną sprawiedliwość decyzji, podejmowanych dla rozwiązania odpowiednimi i pokojowymi środkami sporów, stojących na drodze pielgrzymki ludzkości w obecnych czasach... Przyszłości ludzkości nie da się zapewnić terroryzmem i logiką wojny" (16.II.2003). Wielki Post będzie również czasem zaprowadzenia pokoju w naszych sumieniach poprzez nawrócenie każdego z nas, uczniów Chrystusa.

2. W czasie swego niedawnego pobytu w Polsce kardynał Wiednia Christoph Schönborn wypowiedział słowa, które nam Polakom dały dużą satysfakcję, ale równocześnie, jeśli mamy trochę zmysłu krytycznego, skłoniły nas do głębokiej zadumy nad pytaniem: czy to stwierdzenie w pełni odzwierciedla rzeczywistość? A kardynał powiedział tak: "Nie ma drugiego takiego kraju jak Polska, w którym tak silnie dostrzega się obecność Chrystusa pośród ludzi. Pochylam się z wielkim szacunkiem nad doświadczeniem waszego kraju. Sądzę, że Polska dała świadectwo o Chrystusie, jakie rzadko zdarza się w historii" (KAI Nr 7 (2003) s.15).
Nie ulega wątpliwości, że to stwierdzenie wiedeńskiego kardynała odzwierciedla nasze historyczne więzy z Chrystusem i Jego Kościołem. Odzwierciedla również współczesne dane statystyczne dotyczące religijności Polaków, zwłaszcza na tle innych krajów europejskich. Są ośrodki w Polsce i poza nią, które jednak chciałyby zanegować te fakty. Chciałyby wmówić Polakom: "Nie możecie być zacofani w stosunku do laicyzującej się Europy. Bądźcie bardziej postępowi. Chrześcijaństwo nie jest już atrakcyjne ze swoimi zasadami w wielu dziedzinach życia ludzkiego, zwłaszcza takich jak rodzina, małżeństwo, czystość przedmałżeńska, szacunek dla życia ludzkiego i tego poczętego, które rozwija się pod sercem matki, i tego dobiegającego końca na ziemi, które niektórzy chcieliby skrócić przez eutanazję". Więc jaka jest prawda o nas Polakach i o naszej religijności, o naszej więzi z Chrystusem i Jego Kościołem? Myślę, że prawdę tę ukazuje nam z całą szczerością i miłością Jan Paweł II i to w ciągu całego swego, 25 lat trwającego, pontyfikatu. Trzeba sięgnąć po teksty jego przemówień, wygłaszanych do naszego narodu w czasie wizyt apostolskich. Papież, jak każdy dobry pedagog, dostrzega pozytywne cechy, o których mówił wiedeński kardynał. Był rok 1979 i pierwsze spotkanie z narodem. Ojciec Święty wspomniał najpierw o swoim wyborze na tron Św. Piotra. Mówił o niezwykłości tego wydarzenia, które przecież i jego samego zaskoczyło "Syn polskiego narodu, polskiej ziemi został wezwany na rzymską stolicę św. Piotra". A potem mówił: "Od Piotra, jak i od wszystkich apostołów Chrystus zażądał, aby byli Jego świadkami w Jerozolimie i w całej Judei i w Samarii i aż po krańce ziemi" (Dz 1, 8). I dodał: "Czyż przeto nawiązując do tych Chrystusowych słów nie wolno nam wnosić zarazem, że Polska stała się w naszych czasach ziemią szczególnie odpowiedzialnego świadectwa? Że właśnie stąd - z Warszawy, a także z Gniezna, z Jasnej Góry, z Krakowa..., że właśnie stąd, ze szczególną pokorą, ale i ze szczególnym przekonaniem trzeba głosić Chrystusa? Że właśnie tu, na tej ziemi, na tym szlaku, trzeba stanąć, aby odczytać świadectwo jego Krzyża i Jego Zmartwychwstania? Ale, Umiłowani Rodacy - jeśli przyjąć to wszystko, co w tej chwili ośmielam się wypowiedzieć - jakżeż ogromne z tego rodzą się zadania i zobowiązania! Czy do nich naprawdę dorastamy"? (Warszawa, Plac Zwycięstwa 2 czerwca 1979).

3. Umiłowani w Panu! Tak rozpoczęła się przed 25-ciu laty ta wielka praca w stosunku do życia naszego narodu, podobnego do Narodu Wybranego, który po przejściu przez Morze Czerwone wędrował przez pustynię przez 40 lat. My dziś nie przekroczyliśmy jeszcze połowy tego czasu. Naród wybrany popełniał różne grzechy: buntował się, nawet narzekał na Boga i tęsknił za utraconą cebulą, której miał pod dostatkiem w Egipcie. Tęsknił w pewnym sensie za niewolą. Równocześnie jednak oczyszczał się, dojrzewał, pokonywał trudności. Dzięki Mojżeszowi nie tracił więzi z Bogiem, który go prowadził ku wolności. A Mojżesz, widząc błędy tego narodu modlił się za niego i mówił mu wprost o złu, po które ten naród sięgał. Jan Paweł II chyba najbardziej stanowcze słowa kierował do narodu polskiego w roku 1991, gdy mówił o Dekalogu, który Mojżesz otrzymał na kamiennych tablicach z rąk Boga. Ojciec Święty w Koszalinie wołał do wszystkich Polaków: "Stąd znad Bałtyku, proszę Was, wszyscy moi rodacy, synowie i córki wspólnej Ojczyzny, abyście nie pozwolili rozbić tego naczynia, które zawiera Bożą prawdę i Boże prawo. Proszę, abyście nie pozwolili go zniszczyć. Abyście sklejali je z powrotem, jeśli popękało. Abyście nigdy nie zapominali:
"Jam jest Pan Bóg twój, który cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli.
- Nie będziesz miał bogów cudzych przede Mną".
- Nie będziesz brał imienia Pana Boga Twego nadaremno.
- Pamiętaj, abyś dzień święty święcił.
- Czcij ojca twego i matkę twoją.
- Nie zabijaj.
- Nie cudzołóż
- Nie kradnij
- Nie mów fałszywego świadectwa.
- Nie pożądaj żony bliźniego twego
- Nie pożądaj żadnej rzeczy, która jego jest".
Oto Dekalog: dziesięć słów. Od tych dziesięciu prostych słów zależy przyszłość człowieka i społeczeństwa. Przyszłość narodu, państwa, Europy, świata". Tak kończył Papież swą homilię w Koszalinie. A potem jak Polska długa i szeroka omawiał treść Bożych Przykazań! Czy na darmo? Myślę, że nie! Żadne państwo, tak jak Polska, nie zabezpieczyło życia nienarodzonych. Nigdzie, jak w Polsce, wierni nie spełniają w takim procencie polecenia, by przez udział we Mszy świętej niedzielnej uszanować Dzień Pański. Nigdzie w Europie nie ma tylu powołań kapłańskich i zakonnych. Dzieci i młodzież - w ogromnym procencie w polskich szkołach zgłębiają wiedzę katechetyczną!

4. Drodzy Siostry i Bracia! Jeśli tak jest, to tym bardziej trzeba zastanowić się nad tym, czy w pełni konsekwentnie żyjemy po chrześcijańsku? Sytuacja w Polsce jest trudna i to z wielu powodów. Ogromne bezrobocie paraliżuje normalne życie naszych rodzin. Korupcja dociera do wszystkich środowisk. Elity polityczne nie wypracowały zwartych i konsekwentnych środowisk. Elity rządowe obciążone są mentalnością i ideologią PRL-u, społeczeństwo z trudem wypracowuje swój stosunek do problemu jednoczącego się kontynentu europejskiego. Kościół z niepokojem uczestniczy we wszystkich trudnych sprawach narodu, ale swą pracą wnosi nadzieję w ludzkie serca, bo w nich znajduje się ogromny ładunek dobra. Jak więc mamy przeżywać tegoroczny Wielki Post w roku papieskiego Jubileuszu?

5. Sięgnijmy po Orędzie, jakie Jan Paweł II skierował do Kościoła na czas Wielkiego Postu. Ziemia nie jest rajem. Papież pisze: "Wyzysk człowieka, obojętność na cierpienie innych, pogwałcenie norm moralnych, to tylko niektóre z konsekwencji żądzy wzbogacenia się. Jak nie uznać - w obliczu smutnej rzeczywistości trwałego ubóstwa, które dotyka znaczną część populacji świata - że poszukiwanie zysku za wszelką cenę oraz brak aktywnego i odpowiedzialnego zainteresowania dobrem wspólnym powoduje zgromadzenie wielkiej ilości zasobów w rękach niewielu, podczas gdy reszta ludzkości cierpi głód i opuszczenie"? Papież nie ogranicza się do ukazania tego smutnego obrazu. Apeluje do chrześcijan, by najpierw zastanowili się, czy oni sami nie uczestniczą w tworzeniu tej smutnej rzeczywistości. Jan Paweł II cytuje słowa z Listu św. Pawła do Tymoteusza: "Korzeniem wszelkiego zła jest chciwość pieniędzy. Za nimi to uganiając się, niektórzy zbłądzili z dala od wiary i sobie samym zadali wiele cierpień" (1Tm 6, 10).
Nie chcemy tylko narzekać! Pragniemy rozejrzeć się wokół siebie i uświadomić sobie prawdę zawartą w Piśmie Świętym: "Więcej szczęścia jest w dawaniu aniżeli w braniu" (Dz 20, 35). Święty Paweł przypisuje te słowa Jezusowi Chrystusowi. I mają one wielką wartość. Wchodzimy w Wielki Post bezpośrednio po sierpniowej pielgrzymce Ojca Świętego do Ojczyzny. A on mówił do nas: "Człowiek dociera do miłosiernej miłości Boga, do Jego miłosierdzia o tyle, o ile sam przemieni się wewnętrznie w duchu podobnej miłości w stosunku do bliźnich... W obliczu współczesnych form ubóstwa... potrzebna jest dziś... "wyobraźnia miłosierdzia" w duchu solidarności z bliźnimi, dzięki której pomoc będzie świadectwem braterskiej wspólnoty dóbr" (18 sierpnia 2002 - Kraków Błonie). Uważam, że najbardziej potrzebne są dwa kierunki działania: dożywianie ubogich dzieci w szkołach i objęcie pomocą rodzin, które zostały dotknięte bezrobociem. Wspólnoty parafialne, poprzez swe zespoły charytatywne niech spróbują rozeznać swe możliwości. "Wielki Post - stwierdza Papież na początku swego Orędzia - to szczególny czas modlitwy, postu i zaangażowania na rzecz tych, którzy znajdują się w potrzebie, daje chrześcijaninowi możliwość przygotowania się do Świąt Wielkanocnych poprzez autentyczną konfrontację własnego życia ze Słowem Bożym oświecającym codzienność wierzących".

Siostry i Bracia! Odpowiedzmy więc sobie na postawione na początku pytanie: jakie jest w rzeczywistości nasze chrześcijaństwo na polskiej ziemi?

Z serca Wam błogosławię Ks. Tadeusz Gocłowski
Arcybiskup Metropolita Gdański