Reklama

Polityka

Problemy unijnych przywódców z prawdziwą solidarnością i autentycznym uczestnictwem

Ks. Mariusz Sztaba

[ TEMATY ]

polityka

Unia Europejska

consilium.europa.eu

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Nas jednak w tej refleksji interesuje drugie rozumienie omawianej kategorii, związane z analizą relacji typu „ja” - „my”, charakterystyczną dla różnych społeczności. Punktem wyjścia także pozostaje człowiek, który bytuje i działa wspólnie z innymi w obrębie rożnych „my”, to znaczy ma jakiś udział w całości większej niż on sam. Zdaniem K. Wojtyły uczestnictwo nie może być czymś poza człowiekiem, poza jego ludzką podmiotowością. Uczestnictwo jawi się jako właściwość osoby działającej i bytującej wspólnie z innymi. Jest to właściwość „wewnętrzna i homogenna”, która stanowi o tym, że osoba bytując i działając wspólnie z innymi, nie przestaje istnieć i działać jako osoba, spełniając czyn i spełniając w nim siebie samą. Uczestnictwo stanowi „swoiste constitutivum, istotny rys wspólnoty”, dzięki czemu osoba i wspólnota niejako „przylegają do siebie”. Chociaż człowiek jest członkiem różnych wspólnot, gdzie wspólnie bytuje i działa z innymi, to członkostwo w owych wspólnotach nie jest jeszcze tym samym co uczestnictwo. Z punktu widzenia osoby i czynu przez nią spełnianego, ważna jest nie tylko „przedmiotowa wspólnota działania” (działam z innymi, choć pozostaję poza tą wspólnotą, nie utożsamiam się z jej celami, nie spełniam siebie we wspólnym działaniu), ale również „podmiotowa wspólnota działania”, którą jest autentyczne uczestnictwo i związany z nim moment wyboru. W związku z powyższym stwierdzeniem K. Wojtyła napisze, że: „człowiek wybiera to, co wybierają inni, albo nawet wybiera dlatego, że inni wybierają – a równocześnie wybiera to jako dobro własne i cel własnego dążenia. To co wówczas wybiera jest dobrem własnym z tym znaczeniu, że człowiek jako osoba spełnia w nim siebie. Uczestnictwo uzdalnia człowieka do takich wyborów i do takiego działania wspólnie z innymi”. Zdaniem Wojtyły, tylko wówczas takie działanie w którym zachodzi wspólnota przedmiotowa i podmiotowa, w pełni zasługuje na nazwę „współdziałania”. Omawiany Autor zauważa i podkreśla, że bez autentycznego uczestnictwa działanie ludzkie (czyn) może zmienić się na passio - „dzianie się”, które w jednych zachodzi pod wpływem drugich, czego krańcowym przykładem jest mechanizm opisywany przez tzw. psychologię tłumu. Działanie wspólnie z innymi bez uczestnictwa, pozbawia czyn osoby jego personalistycznej wartości, gdyż zostaje ograniczona możliwość samostanowienia (realizacja autentycznej wolności), a więc transcendencji osobowej oraz integracji osoby w czynie. Przeciwieństwem tak rozumianego uczestnictwa jest alienacja odbierająca (ograniczająca lub uniemożliwiająca) człowiekowi jako osobie możliwość spełnienia siebie na gruncie bytowania i działania „wspólnie z innymi”. Dokonuje się to w dwojaki sposób: poprzez brak uczestnictwa, który pochodzi od osoby jako podmiotu i sprawcy działania, oraz poprzez uniemożliwienie uczestnictwa, które pochodzi spoza osoby, a jest wynikiem błędnego ustroju wspólnoty działania. 3. Co zagraża uczestnictwu i jest źródłem alienacji? Zdaniem K. Wojtyły źródłem alienacji są zarówno indywidualizm jak i totalitaryzm (anty - indywidualizm) „występujące w szeregu odmian i odcieni”. Indywidualizm wysuwa dobro jednostki jako dobro naczelne i podstawowe, domagając się podporządkowania sobie wszelkich wspólnot i społeczeństw. Indywidualizm jest zaprzeczeniem uczestnictwa. Czyni to „poprzez izolowanie osoby pojmowanej tylko jako jednostka i skoncentrowanej na sobie i swoim własnym dobru, które również bywa pojmowane w izolacji od dobra innych, a także od dobra wspólnoty”. Zdaniem K. Wojtyły w indywidualizmie dobro jednostki ma charakter samozachowawczy i defensywny względem każdej innej jednostki i jej dobra. Bytowanie i działanie wspólnie z innymi jednostka pojmuje jako konieczność, której nie odpowiada żadna pozytywna właściwość jednostki. Bytowanie i działanie wspólnie z innymi nie służy i nie rozwija żadnej właściwości jednostki. Jest raczej źródłem ograniczeń, a „nawet biegunem różnorakich przeciwieństw”. Przeciwieństwem indywidualizmu, a zarazem inną formą ograniczenia czy też uniemożliwienia uczestnictwa jest totalitaryzm („indywidualizm à rebours”), który podporządkowuje jednostkę i jej dobro bez reszty społeczeństwu. Ponieważ w systemie totalitarnym przyjmuje się założenie, że w jednostce tkwi tylko dążenie do dobra jednostkowego, a nie ma w niej żadnej dyspozycji do bycia i działania wspólnie z innymi, dlatego w totalitaryzmie dominuje potrzeba zabezpieczenia się przed jednostką rozumianą jako potencjalny wróg wspólnoty oraz wspólnego dobra. Na tej też podstawie przyjmuje się, że dobro wspólne może powstawać na drodze ograniczeń jednostki. Realizacja więc dobra wspólnego musi polegać na wymuszeniu. Zdaniem K. Wojtyły indywidualizm i totalizm są głęboko „a - personalistyczne” lub inaczej mówiąc „anty - personalistyczne”. Ograniczając lub uniemożliwiając uczestnictwo, przeciwstawiają się naturalnemu prawu człowieka do wolności czynu. Alienacja, której źródłem są indywidualizm i totalitaryzm jest zaprzeczeniem struktur i ładu panującego w różnorodnych „my” (rodzina, społeczeństwo, grupy, naród, państwo, unia) w których człowiek poprzez uczestnictwo spełnia siebie i kształtuje się w odniesieniu do jakiegoś dobra wspólnego. 4. Jakie postawy wskazują na autentyczne uczestnictwo? Autentyczne uczestnictwo związane jest z postawami solidarności oraz sprzeciwu. Każda z tych postaw ma wartość personalistyczną oraz kwalifikację etyczną. Swój właściwy sens zyskują na gruncie jakiejś wspólnoty bytowania i działania, oraz przez swoiste odniesienie do dobra wspólnego. Wspomniane postawy należy ujmować łącznie, gdyż wzajemnie się tłumaczą. Ich wartość wynika zawsze z dynamicznego podporządkowania się prawdzie, co jest istotne dla transcendencji osoby w czynie. Przyporządkowanie to ujawnia się i odzwierciedla w prawym sumieniu, będącym ostatecznym miernikiem autentyczności tych postaw i sprawdzianem, czy nie uległy wypaczeniu. POSTAWA SOLIDARNOŚCI. Jest ona „naturalną” konsekwencją bytowania i działania wspólnie z innymi, a zarazem podstawą wspólnoty. Solidarność oznacza stałą gotowość do przyjmowania i realizowania takiej części dobra wspólnego, jaka każdemu przypada w udziale z tej racji, że jest członkiem określonej wspólnoty. W postawie solidarności musi być świadomość dobra wspólnego i stale żywe odniesienie do niego. Postawa solidarności, wyraża się między innymi, poprzez szczególne wyczucie potrzeb wspólnoty i gotowość „dopełnienia” swoim czynem tego, co inni wypełniają we wspólnocie. Postawa solidarności jest zasadniczym wyrazem uczestnictwa jako właściwości osoby. Mocą tej postawy osoba znajduje spełnienie siebie w dopełnianiu innych we wspólnocie bytowania i działania. POSTAWA SPRZECIWU. Drugą autentyczną postawą jest sprzeciw, który nie kłóci się z postawą solidarności. K. Wojtyła w kontekście idei uczestnictwa rozumie sprzeciw jako postawę zasadniczo solidarną, która nie jest negacją dobra wspólnego, oraz potrzeby uczestnictwa, ale właśnie ich potwierdzeniem. Jest upominaniem się o autentyczne dobro wspólne, bowiem jej treścią jest pojmowanie i urzeczywistniania dobra wspólnego w kontekście prawdy. Sprzeciw dotyczy tego, co zagraża prawdzie i dobru. Jest wyrazem trudnej i niewygodnej odpowiedzialności demaskującej wszelki fałsz, rutynę i powierzchowność. Postawa sprzeciwu, która wyrasta na gruncie zasadniczej solidarności jest wtedy konstruktywna i stanowi warunek prawidłowej struktury i ustroju samych wspólnot. ZASADA DIALOGU. Tym co łączy postawę solidarności z postawą sprzeciwu dla urzeczywistniania dobra wspólnego jest zasada dialogu. Dzięki dialogowi sprzeciw, który może czynić współbytowanie i współdziałanie ludzi trudniejszymi, mimo wszystko nie tylko, że nie psuje lub uniemożliwia tę wspólnotę bycia i działania z innymi, ale przyczynia się do kształtowania i pogłębiania solidarności ludzkiej. Zasada dialogu nie uchylając się od napięć, konfliktów i walk potrafi zarazem z sytuacji sprzeciwu wydobywać to, co jest prawdziwe i słuszne, co może być źródłem dobra dla ludzi, pozostawiając na boku czysto subiektywne nastawienia i uprzedzenia. Omawiane postawy solidarności i sprzeciwu, gdy tracą swą autentyczność z racji braku podporządkowania się prawdzie stają się postawami nieautentycznymi, do których Wojtyła zalicza konformizm oraz unik. 5. Postawy charakterystyczne dla nieautentycznego uczestnictwa KONFORMIZM. W konformizmie obok pewnych pozytywnych elementów, kryje się brak zasadniczej solidarności i postawy sprzeciwu. W postawie tej zawiera się uleganie, brak czynu na rzecz „dziania się” w osobie. Człowiek nie tworzy wspólnoty, ale raczej „pozwala się nieść” zbiorowości. Konformizm prezentuje zasadniczą rezygnację ze spełniania siebie w działaniu „wspólnie z innymi”, jest wyrazem zaprzeczenia, lub ograniczenia osobowej transcendencji,– samostanowienia i wyboru. Postawa konformizmu jest zaprzeczeniem prawdziwego uczestnictwa. Bowiem autentyczne uczestnictwo zostaje zastąpione tu „pozorem uczestnictwa, powierzchownym dostrajaniem się do innych, bez przekonania i bez autentycznego zaangażowania”. Konformizm stwarza sytuację obojętności wobec dobra wspólnego. Stanowi swoistą odmianę indywidualizmu, ucieczkę od wspólnoty, a równocześnie potrzebę ukrycia się wobec niej poprzez zewnętrzny pozór. Postawa konformistyczna wypływająca z doraźnych korzyści lub dla oszczędzenia sobie przykrości niesie niepowetowane straty zarówno dla osoby (nie spełnia siebie w bytowaniu i działaniu z innymi) jak i wspólnoty (nie realizuje dobra wspólnego). UNIK. To druga nieautentyczna postawa, która jest całkowitym brakiem uczestnictwa, nieobecnością we wspólnocie, nawet w formie pozorowanej, jak to było w przypadku konformizmu. Czasami może być jako sui generis postawą zastępczą, gdy uczestnictwo wydaje się niemożliwe, a sprzeciw nieskuteczny. Generalnie jednak, unik to postawa nieautentyczna, rezygnująca ze spełniania siebie w działaniu „wspólnie z innymi”. 6. Zamiast zakończenia Czy Unia Europejska, Rada Europy oraz inne unijne organizacje są autentycznie solidarne? Czy mamy w nich do czynienia z autentycznym uczestnictwem, czy tylko pozorem? Czy reelekcja Donalda Tuska na szefa Rady Europejskiej to wyraz autentycznej unijnej solidarności i uczestnictwa? Czy głos sprzeciwu polskiego rządu w kontekście słabości unijnych instytucji wobec prawdziwych europejskich i światowych problemów to wyraz kołtuniarstwa i bezmyślnych zaczepek? Mądrej głowie dość dwie słowie….….

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2017-03-13 10:43

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Casadei: laicyzm jak za dyktatur, ale w imię wolności

Vatican News
/Rzym (KAI)

[ TEMATY ]

Unia Europejska

laicyzacja

dechrystianizacja

Mówiąc o dokumencie Komisji Europejskiej, który zalecał unikanie odniesień do Bożego Narodzenia, Franciszek słusznie wskazuje na podobne precedensy w przeszłości. Trzeba jednak zauważyć, że tym razem czyni się to w imię idei demokratycznych i liberalnych. Wskazuje na to w rozmowie z Radiem Watykańskim włoski publicysta katolicki Rodolfo Casadei. Jego zdaniem, ważne jest również to, że Papież przypomina Unii ideały ojców założycieli.

Zdaniem Casadei, forsowana dziś federalizacja Europy nie odpowiada temu, czego chcieli Schuman, Adenauer i De Gasperi. Papież ma rację, sytuując dzisiejszą walkę z chrześcijańską tożsamością Europy w kontekście historycznym, bo z podobnymi tendencjami mieliśmy do czynienia również w przeszłości. Rewolucja francuska zastąpiła kult Boga w Trójcy kultem najwyższej istoty, zniosła święta chrześcijańskie i usunęła świętych z kalendarza. Komunizm starał się narzucić tzw. ateizm naukowy. Natomiast faszyzm i nazizm zastąpił chrześcijańskie praktyki religijne wielkimi inscenizacjami partyjnymi, w których uczestniczyły wielotysięczne tłumy.

CZYTAJ DALEJ

Dni Krzyżowe 2024 - kiedy wypadają?

2024-04-25 13:08

Agnieszka Lorek
/Red.

[ TEMATY ]

Dni Krzyżowe

Karol Porwich/Niedziela

Z Wniebowstąpieniem Pańskim łączą się tzw. Dni Krzyżowe obchodzone w poniedziałek, wtorek i środę przed tą uroczystością. Są to dni błagalnej modlitwy o urodzaj i zachowanie od klęsk żywiołowych.

Czym są Dni Krzyżowe?

CZYTAJ DALEJ

Mokrsko. Maryja przywitana wierszem

2024-04-25 15:27

Maciej Orman

[ TEMATY ]

peregrynacja

parafia św. Stanisława BM

Mokrsko

Maciej Orman/Niedziela

Kolejnym etapem peregrynacji kopii obrazu Matki Bożej Częstochowskiej była parafia św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Mokrsku.

W imieniu wspólnoty Maryję w kopii jasnogórskiego wizerunku powitał proboszcz ks. Zbigniew Bigaj. Duszpasterz jest poetą, wydał cztery tomiki ze swoimi utworami: „Po życia drogach”; „Aniele, przy mnie stój”; „Po drogach wspomnień” i „Mojej Mamie”. Do Matki Bożej zwrócił się słowami wiersza pt. „Mama”.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najpopularniejsze

1.

Oprócz apostołów, Bóg powołuje także innych uczniów...

2.

Św. Marek, Ewangelista

3.

W siedzibie MEN przedstawiono szokujący ranking szkół...

4.

Współpracownik Apostołów

5.

W Lublinie rozpoczęło się spotkanie grupy kontaktowej...

Najnowsze

18:00
„Z bł. Prymasem Czuwamy w Domu Matki”

17:51
Opole Lubelskie. Wierni Chrystusowi

17:41
Fascynacja Słowem Bożym

16:33
Abp S. Budzik: dialog Kościołów Polski i Niemiec jest na najlepszej drodze

16:00
List pasterski z okazji jubileuszu diecezji lubuskiej

15:59
Dobiega końca pielgrzymowanie maturzystów na Jasną Górę

15:40
Znamy datę prawnego objęcia urzędu biskupa sosnowieckiego przez bp. Artura...

15:27
Mokrsko. Maryja przywitana wierszem

Multimedia

[ Studio TV ] [ Studio FM ] [ Fotogalerie ]
Niedziela w mieście - odc. 29
Niedziela w mieście - odc. 29

Wydarzenia w Częstochowie i okolicy w marcu i kwietniu 2024 r.

Kapłani na motorach
Kapłani na motorach

Kapłani skupieni w klubie motocyklowym God’s Guards oraz ich sympatycy i przyjaciele rozpoczęli sezon motocyklowy od Mszy św. w parafii św. Jana...

Zwykła uczciwość
Zwykła uczciwość
Prezentacja nr 17/2024
Prezentacja nr 17/2024
Wiara wymaga odwagi
Wiara wymaga odwagi
Peregrynacja obrazu Matki Bożej Częstochowskiej w parafii św. Stanisława BM w Mokrsku - cz. II
Peregrynacja obrazu Matki Bożej Częstochowskiej w parafii św. Stanisława BM...
Peregrynacja obrazu Matki Bożej Częstochowskiej w parafii św. Stanisława BM w Mokrsku - cz. I
Peregrynacja obrazu Matki Bożej Częstochowskiej w parafii św. Stanisława BM...
Kurs Alpha w Czerwieńsku
Kurs Alpha w Czerwieńsku

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję