Reklama

Katolicki Uniwersytet Lubelski

Meandry współczesnej genetyki

4 grudnia 2003 r. Instytut Teologii Moralnej KUL zorganizował sympozjum nt. „Geny - wolność zapisana?”. Naukowcy szukali odpowiedzi na kwestie moralne związane z rozwojem genetyki i zastanawiali się, na ile dane zawarte w kodzie genetycznym mają charakter determinujący człowieka i jaka jest w związku z tym jego wolność.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W słowach otwarcia prof. Andrzej Budzisz, prorektor KUL, powiedział, że podjęcie tak ważkich zagadnień służyć ma głoszeniu ewangelii życia. Przybliżanie się do prawdy jest częścią kultury życia, którą teologia moralna propaguje. Lucjan Szczepanik, lekarz medycyny i ksiądz rzymskokatolicki ze Zgromadzenia Księży Sercanów (dr teologii moralnej), na co dzień kapelan w Polsko-Amerykańskim Instytucie Pediatrii Uniwersytetu Jagiellońskiego, przedstawiając historię genetyki medycznej, wskazał na możliwości, jakie daje człowiekowi ta dziedzina. Jej osiągnięcia służą w genetyce klinicznej, poradnictwie genetycznym, terapii genowej, farmakogenetyce czy medycynie sądowej (wykluczanie ojcostwa, ustalanie tożsamości przestępcy i narzędzia zbrodni). Ks. prof. Piotr Morciniec (Uniwersytet Opolski) przedstawił wyłaniającą się z nauczania Papieża etyczną ocenę działań genetycznych. Podstawą tej oceny jest wynikająca z objawienia Bożego personalistyczna koncepcja osoby, przeciwna ujęciu biologiczno-materialistycznemu. Eksperymenty genetyczne muszą być podporządkowane dobru człowieka, który nie poddaje się wartościowaniu i pojmowany jest integralnie, jako jedność duszy i ciała. Badania są potrzebne, gdyż prowadzą do integralnego rozwoju. Nie można jednak ingerować w nienaruszalność osoby. Niegodziwe etycznie są działania na embrionach. Wątpliwości pojawiają się też, gdy wyobrażamy sobie, co można zrobić z poznanym ludzkim genomem (dyskryminacja z powodu słabszego kodu genetycznego np. przez ubezpieczycieli czy pracodawców, obciążanie ludzi świadomością noszonych chorób, które ujawnią się w przyszłości). Jak najbardziej godziwe są działania genetyczne zmierzające do leczenia chorób przy uszanowaniu tożsamości genetycznej.
Ks. prof. Marian Machinek (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski), krytykując tezy determinizmu genetycznego, stwierdził, że skomplikowane ludzkie zachowania nie są w całości warunkowane informacjami zapisanymi w genach. Czy tożsamość genetyczna i osobowa nakładają się na siebie? Jeśli tak, to znaczy, że człowiek jest zdeterminowany genetycznie, jeśli nie - tożsamość osobowa jest bogatsza od genetycznej. Czy znamy tożsamość genetyczną w pełni? Embrion ma obie tożsamości. Drugą znamy, pierwszą poznajemy, bo nie wszystko zostało jeszcze przez naukowców odkryte. Nie można zbyt łatwo mówić o zdeterminowaniu ludzkiej wolności informacjami z genów. W ostatnim wykładzie ks. dr Piotr Kieniewicz MIC (KUL) mówił o szansach i zagrożeniach terapii genowej (wprowadzanie genu właściwego w miejsce genu zdefektowanego za pomocą wirusów w komórce macierzystej).
W przypadku terapii na komórkach rozrodczych można zmienić tożsamość genetyczną. Szanse takiej terapii to leczenie przyczynowe i objawowe, danie chorym nadziei. Wizja świata bez chorób bardzo mocno oddziałuje na opinię publiczną, nie wszystkie jednak choroby mają podłoże genetyczne. Rozbudzane nadzieje dość często nie mają uzasadnienia we współczesnej wiedzy.

Reklama

Ciało ludzkie zbudowane jest z ok. 600 mld komórek. Jądro każdej z nich zawiera kwas dezoksyrybonukleinowy DNA - związek, w którym zapisane są informacje o wszystkich naszych białkach. Białka zaś decydują o tym, jak wyglądamy, jakie mamy zdolności i jak funkcjonujemy. DNA składa się z podwójnej helisy kwasu. Fragmenty DNA, które kodują białka nazywane są genami. Gen jest podstawową jednostką dziedziczenia (budowa DNA umożliwia bardzo precyzyjne powielanie informacji genetycznej, przekazywanie cech przy rozmnażaniu). Geny mieszczą się w chromosomach (u ludzi 46 ułożonych w 23 pary). Całkowity DNA komórki, obejmujący wszystkie geny i odcinki międzygenowe, nazywa się genomem.
Klonowanie w warunkach sztucznych - zastępowanie jądra komórki jajowej jądrem innej komórki. Rozróżnienie klonowania terapeutycznego od reprodukcyjnego (celem jest utworzenie embrionu do wszczepienia w macicę matki) jest tylko rozróżnieniem słownym.
Choroba genetyczna - zaburzenie funkcjonowania organizmu w wyniku zmiany informacji genetycznej, spowodowanej uszkodzeniem genów. Do tej pory rozpoznano od 5 do 6 tys. chorób wywołanych wadą w pojedynczym genie, leżącym w którejś z 23 par chromosomów. Ile jest chorób spowodowanych uszkodzeniem kilku lub kilkunastu genów - nie wiadomo. Dziedziczność niektórych chorób (choroby przemiany materii) i genetycznych uwarunkowań (mukowiscydoza i pląsawica Huntingtona) odkryto już na początku XX w. Naukowcy zrozumieli, że poznanie funkcji naszych genów może zrewolucjonizować medycynę. Wady genetyczne będzie można korygować lekami albo wręcz wymienić geny „chore” na zdrowe. W Polsce co roku ok. 20 tys. zachorowań rozpoznanych u dzieci uwarunkowanych jest genetycznie. Medycyna w wielu przypadkach wciąż nie wie jak leczyć takich pacjentów.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Ile to kosztuje?

Przy starcie HGP mówiono, że program będzie kosztował 3 mld dolarów. Prace jednak pochłonęły już kilkanaście mld dolarów. Na dalsze badania przeznaczono 36 mln dolarów. W Unii Europejskiej przeznaczono już 26,6 mld euro na ewentualne badania nad embrionami w krajach, które by je dopuściły (toczy się o to żywa dyskusja w Brukseli).

Krótka historia genetyki:

1865 - Grzegorz Mendel, zakonnik augustianin, odkrył reguły sposobu przekazywania cech potomstw.

1933 - pierwszy Nobel w dziedzinie genetyki dla Thomasa Morgana za chromosomową teorię dziedziczenia (do 2002 r. rozdano 14 nagród Nobla w tej dziedzinie).

1953 - Nobel dla Watsona i Cricka za określenie fizycznej natury helisy DNA.

1982 - wzbudzający kontrowersje pierwszy bank genów w USA.

1990 - start obliczonego na 15 lat Human Genome Project (HGP) - gigantycznego programu biologicznego rządów USA, Wielkiej Brytanii, Francji, Niemiec i Japonii oraz 16 instytutów naukowych, mającego za zadanie poznać ludzki genom. HGP kieruje Francis Collins. Badania prowadzone są też w prywatnych firmach (np. Celera Genomics Craiga Ventera w Rockeville, Maryland USA).

Reklama

1991 - pierwsze próby terapii genowej.

1996 - sklonowanie owcy.

2001 - utworzenie pierwszej mapy genów ludzkich (ok. 90% całości).

2001 - klonowanie ludzkich zarodków do celów medycznych, apele Jana Pawła II o zaprzestanie tych działań.

2003 - sklonowano ludzki embrion, który urósł do wielkości 8-10 komórek

14 kwietnia 2003 - ogłoszenie genomu człowieka z dokładnością 99%. Jest to sukces porównywalny z lądowaniem człowieka na księżycu. Ojciec Święty wyraził ogromne uznanie dla naukowców, określając ich dokonanie jako „odkrycie ostatniego nieznanego kontynentu”.

28 listopada 2003 - poznanie genu odpowiedzialnego za chorobę wieńcową. Być może swoje geny posiadają też inne choroby: czerniak złośliwy czy choroba niedokrwienna serca.

2004-12-31 00:00

Ocena: 0 -2

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Co z postem w Wielką Sobotę?

Niedziela łowicka 15/2004

[ TEMATY ]

post

Wielka Sobota

monticellllo/pl.fotolia.com

Coraz częściej spotykam się z pytaniem, co z postem w Wielką Sobotę? Obowiązuje czy też nie? O poście znajdujemy liczne wypowiedzi na kartach Pisma Świętego. Chcąc zrozumieć jego znaczenie wypada powołać się na dwie, które padają z ust Pana Jezusa i przytoczone są w Ewangeliach.

Pierwszą przytacza św. Marek (Mk 9,14-29). Po cudownym przemienieniu na Górze Tabor, Jezus zstępuje z niej wraz z Piotrem, Jakubem i Janem, i spotyka pozostałych Apostołów oraz - pośród tłumów - ojca z synem opętanym przez szatana. Apostołowie są zmartwieni, bo chcieli uwolnić chłopca od szatana, ale ten ich nie usłuchał. Gdy już zostają sami, pytają Chrystusa, dlaczego nie mogli uwolnić chłopca od szatana? Usłyszeli wówczas znamienną odpowiedź: „Ten rodzaj zwycięża się tylko przez modlitwę i post”.
Drugi tekst zawarty jest w Ewangelii św. Łukasza (5,33-35). Opisuje rozmowę Pana Jezusa z faryzeuszami oraz z uczonymi w Piśmie na uczcie u Lewiego. Owi nauczyciele dziwią się, czemu uczniowie Jezusa nie poszczą. Odpowiada im wówczas Pan Jezus „Czy możecie gości weselnych nakłonić do postu, dopóki pan młody jest z nimi? Lecz przyjdzie czas, kiedy zabiorą im pana młodego, wtedy, w owe dni, będą pościć”

CZYTAJ DALEJ

Dlaczego trzeba spowiadać się przed kapłanem?

2024-03-27 08:03

[ TEMATY ]

spowiedź

Magdalena Pijewska

Skąd wzięła się spowiedź w Kościele? Dlaczego trzeba spowiadać się przed kapłanem? Na czym polega dobrze przeżyta spowiedź? Na te i inne pytania odpowiada nowa książka „Dar przebaczenia. O spowiedzi dla wątpiących” wydana nakładem Wydawnictwa Serafin.

„Dar przebaczenia. O spowiedzi dla wątpiących” to książka wielu autorów. Bogata jest w teksty doświadczonych duchownych: ks. Przemysława Artemiuka, ks. Mariusza Rosika, o. Kazimierza Fryzła CSSR, br. Adama Gęstwy OFMCap, br. Błażeja Strzechmińskiego OFMCap, br. Luisa Dri OFMCap. Nie zabrakło także spojrzenia osoby świeckiej - swoim doświadczeniem podzieliła się publicystka Magdalena Urbańska. Poniżej przedstawiamy fragment książki:

CZYTAJ DALEJ

Wielki Czwartek [Wideo]

2024-03-28 17:07

Materiał prasowy

Rozpoczynamy Triduum Paschalne. Do wspólnego przeżywania tego czasu zapraszają Krzysztof Garczarek i Krzysztof Bagiński, czyli Organiści po godzinach. Gościnnie wspomaga ich ks. Mariusz Szypa - dyrektor Wydziału Katechetycznego Archidiecezji Wrocławskiej, a także Ceremoniarz Archikatedralny. W pierwszym odcinku specjalnym - poświęconym Wielkiemu Czwartkowi oraz jego wieczornej liturgii.

Zapraszamy do oglądania i posłuchania podcastu pod linkiem poniżej, oczywiście pod patronatem medialnym Niedzieli Wrocławskiej.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję