Reklama

Kapituły warszawskich diecezji (1)

Pomiędzy prałatem a kanonikiem

Czym są kapituły diecezjalne? Przy jakich istnieją kościołach? Kim są ich członkowie? Jakie noszą stroje? Jaka jest różnica między kanonikiem a prałatem? Co to jest rokieta i mantolet? W kilku tekstach przedstawimy kapituły obu warszawskich diecezji. Zaczniemy jednak od informacji wprowadzających.

Niedziela warszawska 47/2003

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Kapituła (od łacińskiego capitulum - główka) jest to kolegium księży kanoników skupionych przy katedrze lub kolegiacie. Stanowią oni jak gdyby przyboczną radę biskupa ordynariusza i po śmierci biskupa kierują diecezją za pośrednictwem wikariusza kapitulnego. Zadaniem członków kapituły jest również sprawowanie bardziej uroczystych czynności liturgicznych w kościele katedralnym lub kolegiackim. Biskup diecezjalny może zlecić kapitule również inne, specjalne zadania.
Każda kapituła posiada swoje statuty lub, w przypadku dopiero co powołanych kapituł, wytyczne przedstatutowe, sporządzone zgodnym z prawem aktem kapitulnym i zatwierdzone przez biskupa diecezjalnego. Statuty określają strukturę kapituły, liczbę jej członków i precyzują czynności, jakie powinni oni wykonywać. Jeden z księży kanoników kapitulnych sprawuje funkcję przewodniczącego kapituły - nazywanego często prepozytem. Są również i inne ważne funkcje. Np. kanonik penitencjarz ma z racji urzędu władzę rozgrzeszania zarezerwowaną ordynariuszowi.
W diecezji warszawsko-praskiej są 2 kapituły: katedralna przy katedrze św. Floriana i kolegiacka przy kolegiacie św. Jana Chrzciciela w Radzyminie. Obie powołał biskup ordynariusz Kazimierz Romaniuk. Natomiast w archidiecezji warszawskiej są 3 kapituły: katedralna przy katedrze św. Jana Chrzciciela, Opatrzności Bożej przy kolegiacie św. Anny w Wilanowie i kampinosko-bielańska przy kolegiacie Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Lasku Bielańskim. Ostatnie dwie powołał do istnienia arcybiskup warszawski kard. Józef Glemp.
Członkowie większości kapituł noszą tytuł kanoników lub prałatów. Posiadają także uroczysty, określony przez statuty strój. Kapituła ma także swoje dystynktorium, czyli coś w rodzaju herbu. Od słowa kapituła pochodzi nazwa miejsca jej zebrań, czyli kapitularz.
Niekiedy potocznie nazywa się wszystkich członków kapituł prałatami. Formalnie nie jest to poprawne. Określenie prałat (od łacińskiego praelatus - przełożony) oznacza bowiem wyższego dostojnika kościelnego w randze biskupa lub opata. W warszawskich kapitułach katedralnych i kolegiackich prałatami są biskupi pomocniczy, wikariusze biskupi i jeden lub dwóch najbardziej zasłużonych księży. Większość członków kapituł to kanonicy gremialni, czyli rzeczywiści albo tylko honorowi.
Niektórzy kapłani nie należą do kapituł, a posiadają jedynie przywilej noszenia rokiety i mantoletu.
Rokieta jest to rodzaj komży o wąskich rękawach, podbita kolorową tkaniną (najczęściej fioletową). Z kolei mantolet - w tym wypadku czarny - to krótka peleryna zakładana na rokietę. W obydwu warszawskich diecezjach kapłanów obdarowanych przywilejem rokiety i mantoletu tytułuje się kanonikami, choć nie należą do żadnej kapituły. Przywilej noszenia rokiety i mantoletu nie jest bowiem związany z przynależnością do kapituły. Co więcej, gdyby jakiś ksiądz obdarzony tym przywilejem wszedł do kapituły, traci przywilej rokiety i mantoletu. Zyskuje bowiem nowy, specjalny przywilej noszenia stroju kapituły.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Oceń: +1 -1

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Zmiany kapłanów 2025 r.

Maj i czerwiec to miesiąc personalnych zmian wśród duchownych. Przedstawiamy bieżące zmiany księży proboszczów i wikariuszy w poszczególnych diecezjach.

Biskupi w swoich diecezjach kierują poszczególnych księży na nowe parafie.
CZYTAJ DALEJ

Czechy: biskup częściowo znosi obowiązek uczestnictwa w niedzielnej Mszy

2025-07-01 17:03

[ TEMATY ]

Czechy

Karol Porwich/Niedziela

Arcybiskup Ołomuńca w Republice Czeskiej udzielił tymczasowej dyspensy od obowiązkowego uczestnictwa w niedzielnej Mszy. Wskazania abp. Jozefa Nuzika, jako „pomoc dla tych, którzy z powodu braku księży mają poważne problemy z uczestnictwem w niedzielnej Mszy św.”, zostały odczytane w ubiegłą niedzielę we wszystkich kościołach archidiecezji ołomunieckiej.

W zaistniałej sytuacji abp Nuzík zwraca się bezpośrednio do wiernych, aby w przypadku braku niedzielnej Mszy św. w ich parafii, udali się sąsiedniej parafii lub uczestniczyli w prowadzonej przez diakona liturgii Słowa. Można pójść na Mszę św. także w sobotę wieczorem.
CZYTAJ DALEJ

Leon XIV: na Ukrainie moc Boga objawia się pośród gruzów zniszczenia

2025-07-02 11:29

[ TEMATY ]

Ukraina

Papież Leon XIV

moc Boga

gruzy zniszczenia

PAP/EPA

Papież Leon XIV

Papież Leon XIV

Trudno jest głosić nadzieję ludziom cierpiący na skutek wojny. A jednak liczne świadectwa wiary pokazują, że moc Boga objawia się na Ukrainie pośród gruzów zniszczenia. Leon XIV mówił o tym na audiencji dla członków Synodu Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego. Nawiązując do przeżywanego Roku Świętego podkreślił, że nasza nadzieja nie zawodzi, ponieważ opiera się na miłości Boga w Chrystusie, naszym Panu.

Otrzymuję wiele świadectw wiary
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję