STYCZEŃ

Nowi kardynałowie. Franciszek ogłosił nazwiska 20 nowych członków kolegium kardynalskiego. Pochodzą oni z 18 krajów. Najstarszy ma 96 lat, najmłodszy zaś 54. Po raz pierwszy w historii swoich kardynałów otrzymały: Mjanma, Panama, Wyspy Zielonego Przylądka i Wyspy Tonga. Insygnia godności kardynalskiej papież wręczył im 14 lutego.

Kościół walczy z ebolą. „Wspólnoty katolickie w krajach dotkniętych epidemią eboli są na pierwszej linii walki z wirusem” - przypomniał stały przedstawiciel Stolicy Apostolskiej przy ONZ abp Bernardito Auza. W marcu w Watykanie utworzono fundusz wspierający projekty związane ze zwalczaniem epidemii i jej skutków w Afryce. Chodzi zwłaszcza o Liberię, Sierra Leone i Gwineę, gdzie najbardziej dała się we znaki ta plaga. Obsługą funduszu zajmuje się Papieska Rada „Iustitia et Pax”, która zaprasza także zewnętrznych ofiarodawców do udziału w tej inicjatywie. Fundusz powstał z woli Ojca Świętego, który porównał przy tym tę śmiercionośną chorobę do trądu. Do lipca Stolica Apostolska przekazała już 3 mln euro na walkę z wirusem.

LUTY

Reforma Kurii Rzymskiej. Pięciokrotnie zbierała się w 2015 r. dziewięcioosobowa Rada Kardynałów, która pomaga w tym dziele papieżowi. Franciszek podjął już decyzję o utworzeniu dwóch nowych dykasterii. Pierwsza przejmie kompetencje dotychczasowych instytucji kurialnych zajmujących się świeckimi, rodziną i życiem, druga zaś - sprawiedliwością, pokojem i migracjami. Członkowie K-9 mówili także o synodalności oraz konieczności decentralizacji Kościoła. Papież zapewnia, że reforma centralnych urzędów Kościoła „będzie kontynuowana z determinacją, jasnością i stanowczością”.

Dyrektorium Homiletyczne. Ogłosiła je i rozesłała do episkopatów krajowych Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. Do jego powstania przyczyniły się sugestie wyrażane na zgromadzeniach Synodu Biskupów o Eucharystii (2005) i słowie Bożym (2008) oraz uwagi Benedykta XVI i Franciszka nt. homilii. W pierwszej części dokumentu, zatytułowanej „Homilia i środowisko liturgiczne”, opisano istotę, funkcję i szczególny kontekst homilii, jak również cechy, którymi powinien się wyróżniać kaznodzieja. Druga część nosi tytuł „Ars praedicandi” i zajmuje się sztuką kaznodziejstwa, jej metodologią i głównymi cechami. Tytułem przykładu przedstawiono zasadniczą interpretację niedzielnych czytań. Powstrzymano się jednak od prezentacji wzorcowych kazań. „Na ambonie się nie improwizuje” - tak najkrócej skomentował dokument sekretarz Kongregacji, abp Arthur Roche.

MARZEC

Zwołanie Jubileuszu Miłosierdzia. Zapowiedział to papież Franciszek podczas nabożeństwa pokutnego w bazylice św. Piotra. Nadzwyczajny Rok Święty Miłosierdzia potrwa od 8 grudnia 2015 do 20 listopada 2016 r. pod hasłem „Miłosierni jak Ojciec”. W ogłoszonej 11 kwietnia bulli „Misericordiae vultus” Ojciec Święty zarządził, że będzie on obchodzony nie tylko w Rzymie, ale również we wszystkich diecezjach świata, gdzie także zostaną otwarte Drzwi Święte - Bramy Miłosierdzia. W Wielkim Poście 2016 r. przewidziano rozesłanie „misjonarzy miłosierdzia” - kapłanów, którym udzielona będzie władza rozgrzeszania także z grzechów zastrzeżonych Stolicy Apostolskiej. Franciszek postanowił też, że wszyscy kapłani będą mogli w Roku Jubileuszowym rozgrzeszyć z grzechu aborcji, a łaskę ważnego i zgodnego z prawem rozgrzeszenia będą mogli uzyskać także wierni, którzy przystąpią do sakramentu pojednania u kapłanów z Bractwa św. Piusa X (lefebrystów).

Sprzeciw wobec kary śmierci. Stolica Apostolska zaapelowała do wspólnoty międzynarodowej o globalne moratorium na wykonywanie kary śmierci. Oświadczenie w tej sprawie przedstawił na 28. sesji Rady Praw Człowieka w ONZ stały watykański obserwator przy instytucjach ONZ w Genewie abp Silvano Tomasi. Przypomniał on słowa św. Jana Pawła II z encykliki „Evangelium vitae”, że w dzisiejszych czasach istnieją inne środki niż kara śmierci, by bronić ludzkiego życia przed agresorem oraz strzec porządku publicznego i bezpieczeństwa. Kilka dni później papież Franciszek, zwracając się do członków Międzynarodowej Komisji Przeciwko Karze Śmierci, przypomniał, że Kościół broni życia od poczęcia do naturalnej śmierci. Wskazał, że kara śmierci jest niedopuszczalna, niezależnie od tego, jakie przestępstwo zostało popełnione, uwłacza bowiem świętości życia i godności osoby ludzkiej. „Dla państwa prawa kara śmierci jest porażką, gdyż zmusza do zabijania w imię sprawiedliwości” - podkreślił Franciszek.

KWIECIEŃ

Nowy doktor Kościoła. Franciszek ogłosił nim ormiańskiego filozofa, poetę i mistyka, św. Grzegorza z Nareku. Jest on 36. osobą obdarzoną przez Kościół katolicki tym tytułem, przyznawanym tym świętym, którzy wnieśli znaczący wkład w pogłębienie zrozumienia misterium Boga i wydatnie powiększyli bogactwo doświadczenia chrześcijańskiego. Św. Jan Paweł II określił go mianem jednego z największych piewców Matki Bożej.

MAJ

Walka z nadużyciami seksualnymi. Komisja ds. Ochrony Małoletnich otrzymała statut, zaaprobowany ad experimentum na trzy lata. Pełni ona rolę konsultacyjną: ma proponować Ojcu Świętemu konkretne inicjatywy związane z ochroną małoletnich i przeciwdziałaniem w Kościele zjawisku nadużyć seksualnych, nie zajmuje się natomiast ich konkretnymi przypadkami. W jej skład wchodzi m.in. była ambasador Polski przy Stolicy Apostolskiej prof. Hanna Suchocka. W 2015 r. Komisja opiniowała m.in. projekt zmian w Kodeksie Prawa Kanonicznego, przewidujących karę dla biskupów, którzy ukrywają wykorzystywanie seksualne małoletnich przez duchownych. Obecnie nie ma w KPK podstawy prawnej do ukarania biskupów za tuszowanie przypadków nadużyć seksualnych w swoich diecezjach. Franciszek zapowiedział utworzenie w obrębie Kongregacji Nauki Wiary sekcji sądowej, z własnym personelem, która będzie zajmowała się osądzaniem biskupów, którzy nie przeszkodzili molestowaniu małoletnich. Od 2001 r. Kongregacja zajmuje się już spływającymi z całego świata oskarżeniami o nadużycia seksualne duchownych wobec osób niepełnoletnich. Skupia się jednak na prowadzeniu dochodzeń i procesów w tych sprawach, a także karaniem winnych.

Kanonizacja czterech zakonnic. Papież ogłosił je świętymi podczas Mszy św. na placu św. Piotra w Watykanie. Żyły one w XIX i na początku XX wieku. Są to dwie Palestynki: Maria (Mariam) Bauardi i Maria Alfonsyna Danil Ghattas oraz Francuzka Joanna Emilia de Villeneuve i Włoszka Maria Krystyna Brando. Pierwsza była karmelitanką bosą, zaś pozostałe założyły nowe żeńskie zgromadzenia zakonne: Sióstr od Najświętszego Różańca, Sióstr od Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej, zwane „błękitnymi siostrami z Castres” oraz Sióstr Wynagrodzicielek Jezusowi Sakramentalnemu.

CZERWIEC

Premier Kopacz u papieża. Spotkanie z Franciszkiem i złożenie kwiatów przy grobie św. Jana Pawła II w bazylice św. Piotra były głównymi punktami wizyty szefowej rządu w Watykanie. Rozmowa z papieżem trwała 40 minut. Pani premier poprosiła Franciszka o modlitwę za Polaków i Polskę, pozdrowiła go w imieniu swoich rodaków i zapewniła, że kochają go tak jak wcześniej kochali św. Jana Pawła II. Przekonywała papieża, by podczas pobytu w Polsce w 2016 r. zechciał choć na krótko przyjechać do Warszawy, w której wiele się zmieniło od słynnego wołania Jana Pawła II sprzed 36 lat („Niech zstąpi Duch Twój i odnowi ziemię! Tę ziemię!”). Jej zdaniem Polska potrzebuje dziś podobnego „nowego impulsu”. Według pani premier Franciszek jest „nową wiosną Kościoła”. - Jestem przekonana, że zrobi jeszcze wiele dobrego - oświadczyła Kopacz.

Proces abp. Józefa Wesołowskiego. Były nuncjusz apostolski w Dominikanie został oskarżony o posiadanie pornografii dziecięcej i akty pedofilii. Z powodu problemów zdrowotnych nie stawił się jednak przed Trybunałem Państwa Watykańskiego i jego proces został odroczony. 28 sierpnia pozwany zmarł w wyniku ostrego zawału mięśnia sercowego. Jego pogrzeb odbył się 5 września w Czorsztynie. Choć Kongregacja Nauki Wiary wykluczyła go ze stanu duchownego, to ze względu na złożoną apelację wyrok ten się nie uprawomocnił. Do końca życia były nuncjusz był więc księdzem. Dlatego na krzyżu, który stanął na grobie zmarłego widniał napis: ks. Józef Wesołowski. Nie uwzględniono tytułu arcybiskupa. „Zarzuca mi się czyny, których nigdy nie popełniłem i znajomości z ludźmi, których nie znałem” - napisał w oświadczeniu odczytanym nad trumną.

Encyklika „Laudato si’”. Franciszek ogłosił pierwszą w dziejach Kościoła encyklikę całkowicie poświęconą ochronie naturalnego środowiska człowieka. Przypomniał, że każdy z nas jest częścią przyrody i od niej zależy, zaś aktualne zagrożenia wymagają zdecydowanego „nawrócenia ekologicznego”. Głównym winowajcą kryzysu ekologicznego uznał skrajny konsumpcjonizm. Dodał, że w kwestii zmian klimatycznych mamy do czynienia ze zróżnicowaną odpowiedzialnością i konieczna jest w tej dziedzinie postawa globalnej solidarności. Postulował „ekologię ludzką”, czyli „niezbędną relację życia człowieka z prawem moralnym, wpisanym w jego naturę”. Zaznaczył, że nie można mówić o zrównoważonym rozwoju bez solidarności między pokoleniami, bez troski o to jaką ziemię przekażemy tym, którzy przyjdą po nas. Podkreślił przy tym, że „nie da się pogodzić obrony przyrody z usprawiedliwianiem aborcji”. Jednocześnie skrytykował te ruchy ekologiczne, które walczą o ochronę przyrody, nie stosując tych samych zasad do życia ludzkiego.

Utworzenie Sekretariatu ds. Komunikacji. W jego skład będą wchodziły: Papieska Rada ds. Środków Społecznego Przekazu, Biuro Prasowe Stolicy Apostolskiej, Watykańskie Służby Internetowe, Radio Watykańskie, Watykański Ośrodek Telewizyjny, dziennik „L’Osservatore Romano, Drukarnia Watykańska, Służby Fotograficzne oraz Watykańska Księgarnia Wydawnicza. Mają one kontynuować swoją działalność, dostosowując się jednak do wskazań Sekretariatu, na którego czele stanął ks. prał. Dario Edoardo Vigano. Reorganizacja ta ma służyć lepszemu dostosowaniu systemu komunikacyjnego Stolicy Apostolskiej do wymagań misji Kościoła. Nowa dykasteria przejęła też prowadzenie oficjalnej strony internetowej Stolicy Apostolskiej (www.vatican.va) oraz papieskiego konta na Twitterze (@pontifex).