Reklama

Zwyczaje wielkanocne na wsi galicyjskiej

Niedziela rzeszowska 16/2003

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Obchody Świąt Wielkanocnych na wsi galicyjskiej w XIX w. zaczynały się w Niedzielę Palmową. Uroczysta procesja była wstępem do obchodów Misterium Paschalnego. Poświęcone palmy robione z gałązek wierzby przynoszono do domu i zatykano za obraz lub wtykano w szpary i pod dach każdego budynku gospodarczego. Pozostawiane w oborze miały zapewnić dobry chów bydła. Robiono także z nich krzyżyki i zatykano na polu, aby chroniły przed gradem. Kto pierwszy wstał w Niedzielę Palmową, budził drugich, uderzając palmą i mówiąc: "Palma bije, nie ja biję. Za tydzień Wielki Dzień. Za sześć noc Wielkanoc" - jak relacjonuje Słomka, pamiętnikarz tamtych czasów. Pączki poświęconej wierzbiny, jako przynoszące zdrowie, dawał ojciec lub matka domownikom do połknięcia, mówiąc: "Doczekaliśmy się pierwszej święconki, daj nam Boże doczekać i drugiej". Obok radosnej procesji w Niedzielę Palmową obchodzono także Drogę Krzyżową. Niedziela Palmowa dawała początek obchodom Wielkiego Tygodnia. Był to czas żałoby i ścisłego postu, kiedy, według wierzeń, ludzie byli najbardziej narażeni na działanie złych mocy. W wielu wsiach w ciągu całego tego tygodnia żebrali nie tylko "zawodowi" żebracy, ale i ludzie biedni, którzy nigdy nie żebrali chodzili po domach i prosili o żywność.
Szczególnie uroczyście obchodzono Triduum Paschalne. W sobotę przed Wielką Niedzielą święcono pokarmy i odwiedzano groby, przy których stały straże. W celu poświęcenia pokarmu kapłan udawał się do poszczególnych wsi wchodzących w skład parafii. Gospodynie przynosiły pokarmy w koszach i misach do jednego z domostw. We wsiach, gdzie był dwór, ksiądz święcił stół dziedzica i następnie na podwórzu pokarmy przyniesione przez kobiety wiejskie. Pokarmy te spożywano w niedzielę po powrocie z kościoła przy wspólnym śniadaniu. Resztek "święconki" nie wolno było dawać zwierzętom. Święcono także ogień i wodę, której używano później do pokropienia pól. Punktem kulminacyjnym Świąt Wielkanocnych była uroczysta Msza św. w Wielką Niedzielę o godzinie 6.00 rano zwana Rezurekcją. Obrzędy tej Mszy św. ustalił jeszcze Rytuał Piotrkowski w 1631 r. i przetrwały one do rytuału z 1927 r. O godzinie 5.00 rano w niedzielę Wielkanocną strzelano z moździerzy stojących obok kościoła, aby zbudzić wszystkich na Mszę św., która rozpoczynała się uroczystą procesją.
Ze Świętami Wielkanocnymi związanych było wiele obrzędów ludowych. Należał do nich między innymi zwyczaj mycia się w rzece w Wielki Czwartek, co miało zapewnić zdrowie. W niedzielę obowiązywał zakaz spania po południu, aby śpiącego w ciągu roku nie okradł złodziej. W poniedziałek młodzież oblewała się wodą. Wcześniej, o świcie, kropiono pola i zabudowania święconą wodą.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Litania nie tylko na maj

Niedziela Ogólnopolska 19/2021, str. 14-15

[ TEMATY ]

litania

Karol Porwich/Niedziela

Jak powstały i skąd pochodzą wezwania Litanii Loretańskiej? Niektóre z nich wydają się bardzo tajemnicze: „Wieżo z kości słoniowej”, „Arko przymierza”, „Gwiazdo zaranna”…

Za nami już pierwsze dni maja – miesiąca poświęconego w szczególny sposób Dziewicy Maryi. To czas maryjnych nabożeństw, podczas których nie tylko w świątyniach, ale i przy kapliczkach lub przydrożnych figurach rozbrzmiewa Litania do Najświętszej Maryi Panny, popularnie nazywana Litanią Loretańską. Wielu z nas, także czytelników Niedzieli, pyta: jak powstały wezwania tej litanii? Jaka jest jej historia i co kryje się w niekiedy tajemniczo brzmiących określeniach, takich jak: „Domie złoty” czy „Wieżo z kości słoniowej”?

CZYTAJ DALEJ

Papież: bł. Rajmund Llull uczył, jak służyć Panu i być szczęśliwym

2024-05-03 16:49

[ TEMATY ]

papież Franciszek

PAP/EPA/ALESSANDRO DI MEO

Również i ten, kto zostaje papieżem, musi nadal dążyć do spotkania z Panem, do pełnego oddania się służbie Bożej - przyznał Franciszek na audiencji dla członków Fundacji Blanquerna z Uniwersytetu Rajmunda Llulla. Papież odniósł do postaci patrona tego barcelońskiego uniwersytetu. Bł. Rajmund Llull żył na przełomie XIII i XIV w. Był katolickim filozofem, matematykiem i pisarzem.

Tytułowym bohaterem jego napisanej w języku katalońskim powieści był Blanquerna, który zmagając się z różnymi problemami i pokusami dąży do chrześcijańskiej doskonałości. Zostaje też papieżem i reformuje Kościół.

CZYTAJ DALEJ

Majowy Męski Różaniec ulicami Piotrkowa

2024-05-04 15:00

[ TEMATY ]

archidiecezja łódzka

Maciej Hubka

W sobotę, 4 maja, ulicami Piotrkowa Trybunalskiego przeszedł Męski Publiczny Różaniec. W wydarzeniu, które odbyło się po raz 62., udział wzięło ponad 60 mężczyzn.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję