Reklama

Niedziela Wrocławska

Bezdomna święta wrocławianka?

Niedziela wrocławska 32/2017, str. 6-7

[ TEMATY ]

św. Edyta Stein

Krzysztof Kunert

Wrocław zapomniał o Edycie? Ulica jej imienia – mimo próśb o korektę – ciągle wprowadza w błąd

Wrocław zapomniał o Edycie? Ulica jej imienia – mimo próśb o korektę – ciągle wprowadza w błąd

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Żydówka, ateistka, święta Kościoła, filozof, zakonnica, męczennica – mija właśnie 75 lat od jej śmierci w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau. W naszym mieście trudno znaleźć miejsce, po którym nie chodziłaby Edyta Stein, wrocławianka, późniejsza patronka Europy. Ale czy ktoś o tym wie?

Wrocław nie chce patronki Europy?

Wydawało się, że kilkanaście lat temu Wrocław znalazł się w doborowym towarzystwie – „Ogłosić dzisiaj św. Edytę Stein współpatronką Europy – pisał 1 października 1999 r. Jan Paweł II w liście apostolskim ogłaszającym świętą wrocławiankę patronką kontynentu – znaczy wznieść nad starym kontyneantem sztandar szacunku, tolerancji i otwartości, wzywający wszystkich ludzi, aby się wzajemnie rozumieli i akceptowali, niezależnie od różnic etnicznych, kulturowych i religijnych, oraz by starali się budować społeczeństwo prawdziwie braterskie”. Edyta została patronką Europy wraz ze św. Brygidą Szwedzką i św. Katarzyną ze Sieny. Czy możne miastu z europejskimi ambicjami przydarzyć się coś równie pięknego? Coś co można wspaniale wpisać w naszą historię i jeszcze rozegrać marketingowo? A jednak coś nie po drodze Wrocławiowi z wrocławską patronką Europy. Jest co prawda Dom Edyty Stein i Towarzystwo jej imienia, są dwie małe tablice na ścianach budynków, kaplica u św. Michała Archanioła, ale trudno nie wyczuć, że to nie ta ranga i nie ta skala. W czym problem? Pewne jest, że Wrocław – jak pisała przed kilku laty na łamach „Niedzieli” red. Agnieszka Bugała – jakoś nie umie sobie poradzić z kobietą – naukowcem; kobietą – żydówką i katoliczką, mówiącą w dodatku po niemiecku. Wrocław, który dziś chlubi się tym, że przygarnia wszystkich i dla wszystkich ma miejsce, boi się jak ognia niemieckiej żydówki, która została katoliczką. Nie ogłosił Edyty swoją patronką, nie ma w nim tras z nią związanych, a Uniwersytet Wrocławski woli nie mieć patrona niż docenić swoją absolwentkę – słynnego filozofa. Nawet mała uliczka nosząca jej imię wprowadza we Wrocławiu w błąd. A miejsc i historii, które można powiązać z wrocławską patronką Europy, jest w stolicy Dolnego Śląska naprawdę wiele.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Szlakiem Edyty

Edyta urodziła się w 1891 r. w mieszkaniu przy obecnej ul. Dubois 29. Dziś w tym miejscu stoi nowoczesna plomba. Stąd zachowała pierwsze wspomnienie – „Rodzice wynajęli mieszkanie przy Kohlenstrasse. Domek, w którym się później urodziłam, już od dawna nie istnieje, a na jego miejscu stanęła nowa, duża kamienica. W pobliżu znajdowała się wydzierżawiona składnica drzewa, gdzie mój ociec otworzył nowe przedsiębiorstwo opałowe”. To tu dotarła do rodziny wiadomość o nagłej śmierci ojca, Zygfryda Steina. Edyta miała wówczas 2 lata. Jej matka postanowiła kontynuować biznes, mimo że została sama z siedmiorgiem dzieci. Wkrótce wyszła z długów i z czasem zyskała opinię najlepszego kupca w branży drzewnej we Wrocławiu. W tym czasie przeprowadzała się wraz z dziećmi kilkakrotnie, a kolejne adresy – Myśliwska, Pobożnego, Roosevelta – są niemymi świadkami walki Augusty o byt rodziny. Ciekawe, że matka wybierała zawsze ulice wrocławskiego Śródmieścia, a wynikało to z faktu, że preferowała towarzystwo prostych robotników. W 1910 r. za zarobione na handlu drewnem pieniądze zakupiła dom przy ul. Nowowiejskiej, choć proponowano jej dużo bardziej elitarne Krzyki. Ostrów Tumski, synagoga przy Łąkowej, pl. Nankiera, gimnazjum im. Wiktorii, gmach główny Uniwersytetu Wrocławskiego, Opera, rynek, park Szczytnicki i Hala Ludowa – wszędzie tam Edyta była obecna. Niesamowite jest jej wspomnienie z dzieciństwa cukierni Ilgena przy ul. Kuźniczej 11. „Gdy szłam z [Różą] do miasta po sprawunki, wstępowała ze mną zazwyczaj do małej cukierni i zamawiała (…) porcję jabłecznika z bitą śmietaną lub latem porcję lodów, także z bitą śmietaną. Nigdy o to nie prosiłam, lecz kiedy przechodziłyśmy blisko naszego lokalu, bezwiednie spoglądałam w okno wystawowe i Róża bez słowa kierowała się ku wejściu” – wspominała Edyta w autobiograficznych „Dziejach pewnej rodziny żydowskiej”. W tejże książce jest jeszcze jeden fragment pokazujący wrażliwość Edyty a związany z kościołem uniwersyteckim, który jest pierwszą świątynią, do której wstąpiła – „Do wnętrza kościołów nie wchodziłam, przede wszystkim dlatego, że odbywały się właśnie nabożeństwa. Nie miałam tam nic do szukania i uważałam, że postąpię taktowniej, gdy innym nie zakłócę pobożności. Jeden jedyny raz, podczas jakiejś wolnej godziny, byłam wraz z Julią Heimann w kościele św. Macieja, przyległym do uniwersytetu i kiedyś do niego należącym; zamurowane drzwiczki zdradzają jeszcze dawne połączenie”.

Reklama

Zamiast zakończenia

Wrocław jako swoje główne przesłanie wybrał słowa Jana Pawła II. „Miasto spotkań” narodziło się podczas Kongresu Eucharystycznego w 1997 r. Od lat stolica Dolnego Śląska szczyci się nim i odmienia – z sukcesami – przez wszystkie przypadki. Dziś przejście, o którym wspominała Edyta, jest na nowo otwarte. Warto, aby podobne drzwi zapomnianej patronce Europy otworzyły władze Wrocławia.

* * *

Fragmenty listu Prezydium Konferencji Episkopatu Polski z okazji 75. rocznicy śmierci św. s. Teresy Benedykty od Krzyża:
Św. Teresa Benedykta od Krzyża (Edyta Stein) zmarła 9 sierpnia 1942 r. w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau. „Przeszła do Boga w całkowitym ogołoceniu, zamordowana w komorze gazowej, wraz z innymi Żydami, którzy zostali przywiezieni do Auschwitz w specjalnym transporcie z obozu przejściowego w Drente-Westerbork w Holandii. W ten sposób dopełniły się słowa, które Edyta Stein skierowała do swojej siostry Róży w momencie aresztowania ich przez gestapo w klasztorze karmelitanek bosych w holenderskim Echt: «Chodź, idziemy za nasz naród!»”. (…) „Gdy obecnie przeżywamy 75. rocznicę śmierci św. s. Teresy Benedykty od Krzyża – Edyty Stein – jesteśmy świadkami pewnego bardzo znaczącego procesu kulturowego. Polega on na wyraźnym i w pełni świadomym odchodzeniu od Europy rozumianej jako Europa ducha. Wbrew temu, do czego wzywał św. Jan Paweł II Wielki, Europa chce zapomnieć o swoich chrześcijańskich korzeniach i za wszelką cenę żyć tak, «jakby Boga nie było»” – czytamy w liście. „W konsekwencji po raz kolejny znajduje swe potwierdzenie słynne zdanie Fiodora Dostojewskiego: «Jeśli Boga nie ma, to wszystko wolno». Głosi się bowiem prawo do eutanazji czy też prawo kobiet do zabijania własnych nienarodzonych jeszcze dzieci, podważa się instytucję małżeństwa jako związku kobiety i mężczyzny, promuje się ideologię gender” – dodają biskupi. Prezydium KEP zaznacza, że w świetle tych tendencji Edyta Stein jawi się dzisiaj jako jednoznaczny znak sprzeciwu. „Jej życie pokazuje, jak wielki jest człowiek, który z wielką odwagą i uczciwością intelektualną szuka Boga, i jak tragiczny staje się świat, który Boga odrzuca. Módlmy się więc do Najlepszego Ojca – za przyczyną św. Teresy Benedykty od Krzyża (Edyty Stein) – o łaskę nawrócenia dla Europy i odwagę powrotu do jej chrześcijańskich korzeni” – podsumowują biskupi.

Oprac. KK

2017-08-03 11:17

Ocena: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Święta Żydówka

Niedziela Ogólnopolska 31/2008, str. 18-19

[ TEMATY ]

św. Edyta Stein

Towarzystwo im. Edyty Stein

Edyta Stein jako wykładowca, 1931 r.

Edyta Stein jako wykładowca, 1931 r.

Dzieciństwo Edyty Stein - portrety babci Adelheid, wielki, pełen dostatku dom i przylegający do niego sklep żelazny. Liczne rodzeństwo matki, którego imion uczyła się na pamięć. Kredens z szufladami pełnymi rodzynek, migdałów i gorzkiej czekolady. Śmiechy, żarty i dowcipy. Pełna czułości i dobroci twarz dziadka. Ukradkiem wyjmowane przez niego z tortów kandyzowane owoce i wtykane wnukom do ust.
A to wszystko w Lublińcu - małym miasteczku niedaleko Częstochowy, które od prawie roku przygotowuje się do ogłoszenia św. Teresy Benedykty od Krzyża swoją patronką.

CZYTAJ DALEJ

Abp Galbas do kapłanów: biskup nie jest dozorcą księdza, ani jego strażnikiem

2024-03-28 13:23

[ TEMATY ]

Abp Adrian Galbas

Episkopat News/Facebook

Biskup nie jest dozorcą księdza, ani jego strażnikiem. Jeśli ksiądz prowadzi podwójne życie, jakąkolwiek postać miałoby ono mieć, powinien to jak najszybciej przerwać - powiedział abp Adrian Galbas do kapłanów. Metropolita katowicki przewodniczył Mszy św. Krzyżma w katedrze Chrystusa Króla w Katowicach. Podczas liturgii błogosławił oleje chorych i katechumenów oraz poświęca krzyżmo.

W homilii metropolita katowicki zatrzymał się nad znaczeniem namaszczenia, szczególnie namaszczenia krzyżmem, „najszlachetniejszym ze wszystkich dziś poświęcanych olejów, mieszaniną oliwy z oliwek i wonnych balsamów.” Jak zauważył, olej od zawsze, aż do naszych czasów wykorzystywany jest jako produkt spożywczy, kosmetyczny i liturgiczny. W starożytności był także zabezpieczeniem walczących. Namaszczali się nim sportowcy, stający do zapaśniczej walki. Śliski olej wtarty w ciało stanowił ochronę przed uchwytem przeciwnika.

CZYTAJ DALEJ

Zatęsknij za Eucharystią

2024-03-28 23:37

Marzena Cyfert

Mszy Wieczerzy Pańskiej przewodniczył bp Maciej Małyga

Mszy Wieczerzy Pańskiej przewodniczył bp Maciej Małyga

Tęsknimy za różnymi rzeczami (…) Czy kiedyś jednak tęskniłem za przyjęciem Komunii świętej? To jest chleb pielgrzymów przez świat do królestwa nie z tego świata – mówił bp Maciej Małyga w katedrze wrocławskiej.

Ksiądz biskup przewodniczył Mszy Wieczerzy Pańskiej. Eucharystię koncelebrowali abp Józef Kupny, bp Jacek Kiciński oraz kapłani z diecezji.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję