Reklama

Historia

Danka Leśniczanka, czyli „Inka”

W czerwcu 1945 r. władze sowieckie aresztowały całą załogę nadleśnictwa Narewka na Podlasiu za współpracę z oddziałami leśnymi. W czasie transportu w obstawie NKWD kilka osób zostało odbitych przez oddział partyzantów, wśród nich niespełna 18-letnia Danusia Siedzikówna, późniejsza „Inka”. W ten sposób trafiła do oddziału „Konusa” i została sanitariuszką

Niedziela Ogólnopolska 9/2016, str. 36-37

[ TEMATY ]

historia

wikipedia.org

Danuta Siedzikówna „Inka”

Danuta Siedzikówna „Inka”

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Grupa „Konusa” z Podlasia, licząca 50 osób, zajmowała się głównie rozbrajaniem posterunków MO, a że robiła to w sposób bardziej amatorski niż wojskowy, szybko sama została rozbrojona przez oddział enkawudzistów. Jej niedobitki dostały się pod komendę „Łupaszki”, który właśnie dotarł na Podlasie z Wileńszczyzny.

1 lipca 1945 r. Danka Siedzikówna osobiście poznała mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszkę”. Dostała przydział do służby w kompanii szturmowej pod dowództwem Jana Mazura „Piasta”. Została sanitariuszką w V Brygadzie Wileńskiej, czyli w prawdziwym polskim wojsku, które wówczas kryło się po lasach i niezłomnie toczyło walki z nadzieją na odbicie Polski z rąk Sowietów.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Patriotyzm ludzi lasu

O tym, jak to z „Inką” było, ciekawie opowiada Luiza Łuniewska w niedawno wydanej książce pt. „Szukając Inki. Życie i śmierć Danki Siedzikówny” (wyd. The Facto). Autorka przywołuje zdarzenia i składa je z opowieści świadków tamtych czasów oraz pasjonatów zajmujących się dziś historią Żołnierzy Wyklętych i konkretnie losem „Inki”. Z całości przebija przesłanie: przykład postawy patriotycznej wynikającej z wychowania i myślenia o Polsce w II RP. Trudno sobie wymarzyć lepszy od „Inki” wzór dla sfrustrowanej, ale myślącej i nieobojętnej młodzieży III RP.

Łuniewska opisuje losy niezwykle patriotycznej i przyzwoitej rodziny Siedzików, jakby wprost wzięte z kart pozytywistycznej powieści Elizy Orzeszkowej. Przedwojenna leśniczówka, która jest ostoją tradycji i kultury, promieniuje przykładem dobrego gospodarstwa, zarówno dzięki ojcu (leśnikowi), jak i matce Danuty. To jeszcze jeden wzór do naśladowania na dziś – przesłanie II RP dla III RP.

Zakorzenione mocno w teraźniejszości – dzięki opowieściom żyjących jeszcze świadków tamtych czasów oraz dzięki relacjom młodych tropicieli tamtej do niedawna jeszcze wyklętej historii – „poszukiwania «Inki»” Luiza Łuniewska rozpoczyna od opisania Polskich Lasów Państwowych, jako nowoczesnej organizacji, obejmującej wszystkie aspekty życia w odradzającej się Polsce.

Reklama

Autorka przypomina postać Adama Loreta, twórcy Lasów Państwowych, który bardzo dbał o to, aby „leśniczówki budowano okazałe, by pomieściły liczną rodzinę”. A tak nigdy potem już nie było, ani w PRL, ani w III RP, mimo powoływania się na dziedzictwo dyrektora Loreta... Leśniczówki miały być, i rzeczywiście w II RP były, przykładem tego, co dziś nazywamy zrównoważoną gospodarką, ale zarazem były też ostoją polskości i patriotyzmu. Leśnicy odrodzonej Polski dobrze wiedzieli, że zawsze muszą być gotowi do obrony kraju, przechodzili intensywne szkolenia wojskowe. Taki też był leśniczy Wacław Siedzik, który już podczas studiów na Politechnice Petersburskiej angażował się w działania niepodległościowe, za co został wywieziony na Syberię. Tam się zahartował i nauczył lasu, dlatego Danka leśniczanka, późniejsza „Inka”, wyrosła w „oplecionej dzikim winem” leśniczówce, nasiąkała podobnym hartem ducha, podobną niezłomnością charakteru. W końcu była „człowiekiem lasu” w przedwojennym rozumieniu Adama Loreta.

Dziewoczka z banditami

Okoliczności śmierci „Inki” w kazamatach Urzędu Bezpieczeństwa nie znała nawet jej starsza siostra Wiesia. W odpowiedzi na wniosek o rehabilitację Danuty dostała tylko lakoniczne pismo, informujące, że Danuta Siedzikówna zostaje uniewinniona, ponieważ działała w obronie niepodległego bytu państwa polskiego.

Zwykłe uniewinnienie bohaterów tamtych lat to jednak o wiele za mało. Powoli zaczęła narastać potrzeba odkłamania historii wyklętej przez historię. Jednak ci, którzy cokolwiek więcej wiedzieli o powojennej walce o niepodległość Polski, po prostu długo, może zbyt długo, bali się mówić. Dopiero po 1989 r. ujawnili się – choć też nie od razu – ludzie, którym zaczęło zależeć na tym, aby Polacy, zwłaszcza młodzi, mogli zrozumieć, kim była „Inka”, kim byli Żołnierze Wyklęci. Łuniewska przytacza w swej książce także te jak najbardziej współczesne głosy niezrozumienia: „to dziewoczka, co z banditami hadziła, nie to, co ojciec, bo on był porządny człowiek”. Matka i ojciec Danuty wcześniej niż ona, ale również z powodów patriotycznych zginęli z rąk okupantów Polski...

Reklama

W reporterskiej książce Luizy Łuniewskiej historia „Inki” przeplata się – a nawet można powiedzieć: organicznie splata – ze współczesnością. Autorka powołuje się na źródła historyczne i te całkiem niedawne opracowania oparte na dokumentach IPN, ale przede wszystkim rozmawia z tymi, którzy jeszcze pamiętają lub cokolwiek wiedzą z rodzinnych przekazów. Nie brakuje w tych opowieściach zwłaszcza podlasko-białoruskich resentymentów. Niektórzy do tej pory używają epitetów z PRL-owskiej prasy w rodzaju, „krwawa «Inka»”, „banda «Łupaszki»”, opowiadają, jak to „bandyci naszych zabijali”. Pochodząca z Hajnówki autorka współczesnych kryminałów właśnie ludzi „Łupaszki” uczyniła krwawymi bohaterami jednego ze swoich najnowszych dzieł, zaś pierwowzorem czarnego charakteru w tymże dziele jest Bogusław Łabędzki – zasłużony działacz społeczny, nauczyciel z Narewki, który dziś uparcie przywołuje pamięć „Inki” i założył nawet Stowarzyszenie im. Danuty Siedzikówny „Inki”.

Ciepła woda bez kranu

Na szczęście coraz więcej jest ludzi, którzy rzetelnie tropią ślady „Inki” i łupaszkowców, badają szczegóły, dokumentują. To dzięki nim odkrywają się tamte, bodaj najbardziej zamazywane karty polskiej historii. W faktograficznie bogatej książce „Szukając Inki” mamy np. opis największej bitwy stoczonej po II wojnie światowej pod Miodusami Pokrzywnymi, dokąd przeciw łupaszkowcom wysłano dwa regularne bataliony NKWD, kompanię LWP i szkolne oddziały Dywizji Strzeleckiej NKWD, a także sędziego oraz prokuratora, żeby na miejscu osądzić „bandytów”. Partyzanci jednak wyszli z opresji zwycięsko.

Reklama

W książce Łuniewskiej znajdziemy też opisy zwykłej codzienności partyzanckiej, gdy „Inka” organizowała ciepłą wodę (bynajmniej nie w kranie), przyszywała guziki, opatrywała pęcherze, tańczyła walczyka. Mamy również relację z niezwykłego wydarzenia, jakim był 15 sierpnia galowy wymarsz łupaszkowców do Kosowa na Mszę św., oczywiście po uprzedniej inspekcji terenu; szli czwórkami – na zdjęciu wyszukanym przez Jerzego Tomczuka w „Wieściach Sokołowskich” widać, że sznur wojska ciągnie się aż po horyzont... A „Inka”, jak się dowiadujemy z książki, także była w galowym stroju – wojskowa bluza, furażerka z orłem w koronie, ufarbowana spódnica. Bo to miało być regularne wojsko w każdym calu, mjr Szendzielarz dbał nie tylko o musztrę, ale także o możliwie odpowiednie i schludne umundurowanie swych podkomendnych. Serce rosło tym, którzy to widzieli. Majorowi chodziło także o podbudowanie morale jego „prawdziwego wojska”.

Niech żyje „Łupaszka”!

Ks. Marian Prusak przez dziesięciolecia milczał o tym, czego był świadkiem pewnej letniej nocy 1946 r. W gdańskim więzieniu wyspowiadał Danutę Siedzikównę tuż przed egzekucją. Przez prawie 70 lat nikt z zainteresowanych nie wiedział, dokąd wtedy, 28 sierpnia, zawieziono jej ciało w tzw. półtrumnie, której w przeciwieństwie do kompletnej trumny nie trzeba było wpisywać do rejestru. Miejsce pochówku było tajemnicą, zgodnie z regułą dotyczącą wszystkich ofiar władzy komunistycznej. Przez kilkadziesiąt lat w Dzień Zaduszny siostra Danuty zapalała dla niej znicz na opuszczonych mogiłach.

„Niech żyje «Łupaszka»!” – to były ostatnie słowa Danuty Siedzikówny „Inki”. W końcu 1946 r. i na początku 1947 r. „Łupaszka” próbuje jeszcze konsolidować rozproszone grupy, „nie chce wypuścić chłopaków z lasu”, gdyż nie dowierza w uczciwe spełnienie warunków amnestii, w końcu jednak rezygnuje. Aresztowany nie prosi o łaskę. Wychodząc z celi śmierci, mówi swoje: „Z Bogiem”. Zostaje zabity 8 lutego 1951 r., jak wielu innych, strzałem w tył głowy.

Szczątki „Inki” i „Łupaszki” oraz ok. 300 innych ofiar komunistycznego totalitaryzmu zostają odnalezione i zidentyfikowane dopiero po 70 latach, dzięki olbrzymiemu przedsięwzięciu naukowemu, w które zaangażowało się wielu historyków, antropologów, archeologów i specjalistów medycyny sądowej. Teraz bohaterowie mają wreszcie szansę na godny pochówek.

Luiza Łuniewska, „Szukając Inki. Życie i śmierć Danki Siedzikówny”, wyd. The Facto.

2016-02-24 08:47

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Szewc kontra pruski dryl

Kilka lat przed I wojną światową kryminalista z Tylży, z zawodu szewc, ośmieszył na cały świat państwo pruskie, które według Hegla, było „wcieleniem królestwa Bożego na ziemi”.

Królestwo Pruskie nie było państwem szczególnie miłującym pokój. Odkąd w latach 30. XVIII wieku wprowadzono w nim nowe zasady szkolenia armii, opierające się na ślepej i brutalnej dyscyplinie, kraj przeobraził się właściwie w wielkie koszary. Wykorzystywano tę armię do powiększania terytorium, m.in. o Śląsk odebrany Austrii czy ziemie polskie w ramach rozbiorów. Polityk rewolucji francuskiej Mirabeau stwierdził, że Prusy są jedynym krajem, w którym to nie państwo ma armię, ale armia ma państwo.

CZYTAJ DALEJ

W świetle Eucharystii, w ciszy konfesjonału - paulini i Jasna Góra

2024-03-28 10:33

[ TEMATY ]

Jasna Góra

Karol Porwich/Niedziela

Patriarcha Zakonu Paulinów św. Paweł z Teb przez wielu skazany na śmierć głodową na pustyni, doświadczył Bożej troski i był z Bożej Opatrzności karmiony chlebem. Dziś prawie pół tysiąca paulinów każdego dnia Chlebem Eucharystycznym karmi ludzi na 4 kontynentach. W sercu Zakonu na Jasnej Górze żyje ponad 70 kapłanów. Misję tego miejsca i posługujących tu paulinów, wciąż określają słowa św. Jana Pawła II, że „Jasna Góra to konfesjonał i ołtarz narodu”. Sprawowanie Eucharystii jako centrum życia całej wspólnoty i pracy apostolskiej paulinów wpisane jest w ich zakonne konstytucje.

Na Mszę św…po cud

CZYTAJ DALEJ

Świdnica. Znakomite wieści dla świdnickiej katedry

2024-03-28 22:00

[ TEMATY ]

Świdnica

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

dotacje na zabytki

Beata Moskal-Słaniewska Prezydent Świdnicy

Proboszcz katedry podczas oprowadzania gości po katedrze

Proboszcz katedry podczas oprowadzania gości po katedrze

Stolicę diecezji odwiedziła Joanna Scheuring-Wielgus, wiceminister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, przywożąc ze sobą znakomite wieści dla miasta i jego dziedzictwa kulturowego.

Podczas spotkania w czwartek 28 marca ogłoszono, że katedra świdnicka, jeden z najcenniejszych zabytków Dolnego Śląska otrzyma wsparcie finansowe z corocznego programu ministerstwa. Informację przekazała w mediach społecznościowych Prezydent Świdnicy. - Z corocznego programu prowadzonego przez ministerstwo, wśród projektów zakwalifikowanych do dofinansowania, jest świdnicka katedra! Moja ulubiona figura św. Floriana, patrona strażaków, nareszcie zostanie odnowiona – napisała Beata Moskal-Słaniewska.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

iv>

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję