Reklama

Świat

Synod Biskupów – zarys dziejów i krótki przegląd dotychczasowych zgromadzeń

Rozpoczęte 5 października III nadzwyczajne zgromadzenie ogólne Synodu Biskupów nt. wyzwań stojących dziś przed rodziną w kontekście ewangelizacji jest okazją do przyjrzenia się dziejom tej instytucji kościelnej. Mimo swych starożytnych korzeni w dzisiejszym kształcie ma ona stosunkowo krótką, niespełna 50-letnią przeszłość.

[ TEMATY ]

Synod o rodzinie

Grzegorz Gałązka

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Nazwa „synod” pochodzi z greckiego „sýnodos” (?????o?) i oznacza „wspólną drogę, wspólne maszerowanie”. Chociaż w obecnym swym kształcie organizacyjnym i prawnym Synod Biskupów jest „dzieckiem” Soboru Watykańskiego II (1962-5), to jednak jego korzenie sięgają pierwszych wieków chrześcijaństwa. W różnych częściach ówczesnego świata zbierali się okresowo na zjazdach biskupi i kapłani, a często także przedstawiciele świeckich z jednej diecezji lub prowincji kościelnej dla omówienia bieżących spraw organizacyjnych, ustosunkowania się do pojawiających się herezji, sporów teologicznych i wszelkich innych problemów. W owym czasie nie było ścisłego rozróżnienia między synodami a soborami, czyli zgromadzeniami ogółu biskupów całego niepodzielonego jeszcze Kościoła czy przynajmniej znacznej jego części.

Pierwsze synody zwoływano już w czasach apostolskich i w okresie prześladowań, a zatem w ciągu pierwszych trzech wieków, ale na szerszą skalę rozwinęły się one po wydania przez cesarzy Konstantyna (na Zachodzie) i Licyniusza (ze Wschodu) dekretu tolerancyjnego w 313 r. W swym podstawowym znaczeniu – a więc jako najwyższe forum biskupów na danym obszarze – zgromadzenia te przetrwały do dzisiaj w Kościołach wschodnich (łącznie z katolickimi).

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

W chrześcijaństwie zachodnim, w miarę umacniania się władzy papieskiej, znaczenie tego rodzaju spotkań duchowieństwa pod przewodnictwem miejscowego biskupa stopniowo malało, choć nigdy one nie zanikły. Co pewien czas zbierały się synody diecezjalne, metropolitalne lub ogólnokrajowe. W Polsce np. zakończył się w 1999 roku rozpoczęty w 1991 r. II Krajowy Synod Plenarny, także poszczególne diecezje przeprowadzały własne synody.

Odrodzenie Synodu Biskupów po Vaticanum II

O potrzebie przywrócenia czy raczej ustanowienia w Kościele katolickim na szczeblu centralnym instytucji, gromadzącej biskupów z całego świata, mówiono jeszcze przed rozpoczęciem Vaticanum II. Sprawa ta wyłoniła się po raz pierwszy w szerszym zakresie w czasie konsultacji, przeprowadzonych w 1959 przez bł. Jana XXIII w ramach wstępnych przygotowań do przyszłego Soboru. Między innymi kard. Silvio Oddi zaproponował 15 listopada 1959 zwoływanie raz do roku „Soboru w miniaturze”, który u boku papieża omawiałby najważniejsze problemy Kościoła i wytyczałby nowe kierunki jego działań. Propozycje dotyczące tego zagadnienia znalazły się później w tzw. schematach, czyli roboczych wersjach dokumentów, które następnie omawiano w auli soborowej.

Reklama

W czasie Vaticanum II tematyka przyszłego synodu pojawiała się wielokrotnie, zwłaszcza przy omawianiu schematu o biskupach i zarządzaniu Kościołem, przy czym znaczący wkład w rozwój samej idei synodalności wniósł arcybiskup Mediolanu kard. Giovanni Battista Montini. I to on właśnie – już jako papież Paweł VI – wskrzesił, a właściwie dowartościował instytucję Synodu Biskupów, wydając 15 września 1965 r. motu proprio „Apostolica sollicitudo” (Apostolska troska). Decyzję tę ogłosił sekretarz generalny Soboru abp Pericle Felici na początku 128. kongregacji generalnej Vaticanum II.

Ojciec Święty w rozważaniach przed modlitwą Anioł Pański 22 września 1974 r., gdy za kilka dni miało się rozpocząć III Zgromadzenie Zwyczajne Synodu, następująco określił to nowe – w wymiarach całego Kościoła – zgromadzenie biskupów i duchowieństwa: „Jest to instytucja kościelna, którą – odczytując znaki czasów i próbując jeszcze bardziej odczytać głębię planów Bożych i ustrój Kościoła katolickiego – ustanowiliśmy po Soborze Watykańskim II, aby przyczyniać się do jedności i współpracy biskupów całego świata ze Stolicą Apostolską przez wspólne badanie stanu Kościoła i zgodne rozwiązywanie zagadnień dotyczących jego posłannictwa. Nie jest to Sobór ani parlament, ale jest to Synod o szczególnej naturze”.

Reklama

Zgodnie z ustaleniami dokumentu papieskiego, Synod ma być centralną instytucją kościelną, przedstawicielstwem ogółu biskupów katolickich wszystkich obrządków i pozostających w łączności ze Stolicą Apostolską, a przy tym ma mieć charakter stały i być zwoływany co pewien czas przez Papieża. Synod podlega bezpośrednio Ojcu Świętemu, a nie Kurii Rzymskiej.

Do najważniejszych jego zadań należą: utrzymywanie stałych, bliskich i żywych kontaktów biskupów z Papieżem, troska o bezpośrednią i rzetelną znajomość wewnętrznych problemów Kościoła i o należne mu miejsce w dzisiejszym świecie, ułatwianie wzajemnych kontaktów i informowania się biskupów w najważniejszych sprawach nauczania i praktycznej działalności Kościoła.

Dokument papieski określał ponadto wiele zagadnień szczegółowych, związanych z Synodem, np. skład osobowy, zasady wyboru delegatów na kolejne posiedzenia, działalność stałego ciała kierowniczego – Sekretariatu Generalnego i Rady Synodu itp. Wynika z nich m.in., że konferencje biskupie liczące mniej niż 25 członków mogą wysłać 1 przedstawiciela, mające do 50 członków – dwóch, od 51 do 100 – trzech i duże episkopaty, liczące powyżej 100 członków, mają prawo do 4 i więcej delegatów (zależnie od potrzeb). Ponadto Papież mianuje część delegatów i 3 członków 15-osobowej Rady Sekretariatu Synodu Biskupów (pozostali pochodzą z wyboru), ustanowionej w 1967 r.

Pierwszym sekretarzem generalnym Synodu był od początku, czyli od 27 lutego 1967 r. (do chwili mianowania go 30 czerwca 1979 r. kardynałem) Polak, duchowy opiekun emigracji polskiej bp Władysław Rubin, a w latach 1971-78 (a więc do wyboru na Papieża) w skład Rady Synodu wchodził także ówczesny metropolita krakowski kard. Karol Wojtyła.

Od 21 września 2013 sekretarzem generalnym Synodu jest włoski kardynał Lorenzo Baldisseri (ur. 29 IX 1940, kardynał od 22 II br.). Jego poprzednik na tym stanowisku abp Nikola Eterović (obecnie nuncjusz apostolski w Niemczech) oświadczył 11 października 2005, że w 21 odbytych do tego czasu zgromadzeniach wzięło udział 3972 ojców synodalnych, w tym 2474 w 11 zgromadzeniach zwyczajnych, 311 w 2 sesjach nadzwyczajnych i 1187 w 8 zgromadzeniach specjalnych. Najmniej uczestników zgromadził Synod Partykularny dla Holandii – 19, najwięcej zaś – zgromadzenie synodalne w 2012: 262 ojców. Owocem wszystkich tych spotkań jest 10 adhortacji apostolskich po zgromadzeniach zwyczajnych i 8 po zgromadzeniach specjalnych.

Reklama

Rola Papieży w tworzeniu i obradach Synodów Biskupów

Chociaż instytucję Synodu przywróciło w formie instytucjonalnej wspomniane motu proprio, to jednak odniesienia do niego znalazły się już wcześniej w niektórych dokumentach soborowych. Dekret o pasterskich zadaniach biskupów w Kościele „Christus Dominus” z 28 X 1965 podkreśla rolę Synodu jako zgromadzenia biskupów, wspierających Papieża w rządzeniu Kościołem i jako widocznego znaku, „że wszyscy biskupi, zespoleni hierarchicznie, uczestniczą w trosce o cały Kościół”.

Z kolei Dekret o działalności misyjnej Kościoła „Ad gentes divinitus” z 7 XII 1965 r. zwraca uwagę na potrzebę uwzględnienia tej tematyki [misyjnej] „jako najważniejszego i najświętszego zadania Kościoła” w pracach synodalnych.

Synod Biskupów jest organem wspomagającym, ale nie zastępującym ani nie wyręczającym Papieża w jego kierowaniu Kościołem. To on zwołuje kolejne zgromadzenia tej instytucji (zwykle co 2-3 lata), ustala ich tematykę i im przewodniczy. Na zakończenie kolejnych spotkań synodalnych ich uczestnicy wydają często orędzia do ludu Bożego, sprawozdania, komunikaty, oświadczenia itp., które nie są jednak oficjalnymi dokumentami kościelnymi. Tę rangę mają jedynie dokumenty, ogłaszane i podpisywane przez Ojca Świętego, tzw. adhortacje apostolskie, będące zarówno podsumowaniem, jak i komentarzem do danego Synodu oraz zawierające wskazania na przyszłość.

Reklama

Jeśli Paweł VI ustanowił czy raczej przywrócił instytucję Synodu Biskupów i przewodniczył pierwszym pięciu z nich, to Jan Paweł II ogromnie tę formę kolegialności rozwinął, wzbogacił, rozszerzając jej zakres i tematykę.

Krótki przegląd dotychczasowych zgromadzeń synodalnych

Dotychczas odbyło się (zawsze w Watykanie) 13 zgromadzeń zwyczajnych, 2 nadzwyczajne (nie licząc obecnego), 9 specjalnych i 1 partykularne (poświęcone Kościołowi lokalnemu) – łącznie 25 spotkań. Ponadto w Rzymie kilka własnych synodów biskupich przeprowadziły dwa katolickie Kościoły wschodnie: ukraiński (greckokatolicki) i ormiański.

Oto wykaz tych spotkań:

A. Zgromadzenia zwyczajne

I. 29 IX-29 X 1967 – „Zachowanie i wzmocnienie wiary katolickiej, jej integralności, zapału, rozwoju, spójności doktrynalnej i historycznej”. Na tym pierwszym, historycznym już niejako zgromadzeniu omawiano szereg niezależnych od siebie tematów: reforma prawa kanonicznego; sprawa „poglądów niebezpiecznego ateizmu”; seminaria i teologiczne kształcenie duchowieństwa; małżeństwa mieszane wyznaniowo; reforma liturgii.

Uczestniczyło w nim 197 ojców synodalnych, ale bez członków episkopatu Polski, którzy nie wyjechali do Rzymu na znak solidarności z kard. Stefanem Wyszyńskim, któremu ówczesne władze odmówiły rok wcześniej paszportu. Obecny był jedynie bp Wł. Rubin jako sekretarz generalny Synodu. Na zakończenie opracowano „relatio finalis” nt. „bezbożnego ateizmu” i wystosowano apel do narodów w sprawie utrzymania pokoju.

II. 30 IX-6 XI 1971 – „Posługa kapłańska i sprawiedliwość w świecie”. Obradowano nad rolą i zadaniami duchowieństwa oraz nad sprawiedliwością w świecie. Udział 210 ojców oraz specjalnie zaproszonych ekspertów i audytorów. Było to najdłuższe, jak dotychczas, posiedzenie synodalne.

Reklama

W czasie jednej z niedzielnych przerw w obradach 17 X 1971 Paweł VI beatyfikował o. Maksymiliana M. Kolbego. Ogłoszono, za aprobatą papieską, dwa dokumenty: nt. duchowieństwa i sprawiedliwości.

III. 27 IX-26 X 1974 – „Ewangelizacja w świecie współczesnym”. 209 delegatów. Jednym z 4 głównych relatorów był kard. K. Wojtyła, który mówił o teologicznych aspektach ewangelizacji. Był to pierwszy Synod, po którym Papież (Paweł VI) ogłosił dokument podsumowujący, zwany adhortacją apostolską – „Evangelii nuntiandi” (8 XII 1975).

IV. 30 IX-29 X 1977 – „Katechizacja w naszych czasach” – ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży. 204 delegatów oraz doradcy, eksperci i audytorzy. Było to ostatnie zgromadzenie, które zwołał i któremu przewodniczył Paweł VI, ale wnioski synodalne opracował już Jan Paweł II w swej pierwszej adhortacji – „Catechesi tradendae” (16 X 1979).

V. 26 IX-25 X 1980 – „Rodzina chrześcijańska we współczesnym świecie”. 216 ojców synodalnych i 43 osoby świeckie, zaproszone imiennie przez Papieża. Pierwszy Synod pod przewodnictwem Jana Pawła II, który ogłosił następnie adhortację „Familiaris consortio” (22 XI 1981).

VI. 29 IX-29 X 1983 – „Pokuta i pojednanie w posłannictwie Kościoła”. 221 ojców i 19 zaproszonych gości. Adhortacja „Reconciliatio et paenitentia” (2 XII 1984) – po raz pierwszy papież użył tu słowa „postsynodalna”.

VII. 1-30 X 1987 – „Powołanie i posłannictwo świeckich w Kościele i świecie w 20 lat po Soborze”. Udział (formalnie) 232 ojców, ekspertów i innych zaproszonych gości, w rzeczywistości było ich mniej, gdyż niektórzy z nich nie mogli dojechać, zwłaszcza z ówczesnej Czechosłowacji i Wietnamu. Adhortacja „Christifideles laici” (30 XII 1988).

VIII. 30 IX-28 X 1990 – „Formacja kapłańska w bieżących warunkach”. 238 ojców synodalnych, a sekretarzem specjalnym, mianowanym przez Papieża, był ówczesny biskup włocławski (obecnie metropolita gnieźnieński-senior) Henryk Muszyński. Również tu nie mogli przybyć delegaci z Chin, Laosu i Kambodży. Adhortacja „Pastores dabo vobis” (25 III 1992).

Reklama

IX. 1-30 X 1994 – „Życie konsekrowane i jego posłannictwo w Kościele i w świecie”. 245 ojców synodalnych, 75 audytorów (51 mężczyzn i 24 kobiety), 20 ekspertów. Adhortacja „Vita consecrata” (25 III 1996).

X. 30 IX-27 X 2001 – „Biskup sługą Ewangelii Jezusa Chrystusa, aby nieść nadzieję światu”. 247 ojców synodalnych. Było to pierwsze zgromadzenie synodalne w nowym stuleciu i tysiącleciu. Adhortacja apostolska „Pastores gregis” (16 X 2003).

XI. 2-23 X 2005 – „Eucharystia źródłem i szczytem życia i misji Kościoła”. Udział 256 biskupów ze 118 krajów. Był to ostatni synod, zwołany przez Jana Pawła II i z tematem przezeń zaproponowanym, a zarazem pierwszy pod przewodnictwem Benedykta XVI. Adhortacja apostolska „Sacramentum caritatis” – o Eucharystii jako sakramencie miłości (22 II, ogłoszona 13 III 2007).

XII. 5-26.X 2008 – „Pismo Święte w życiu i misji Kościoła”. Udział 253 ojców synodalnych z 13 katolickich Kościołów wschodnich, 113 konferencji biskupich, 25 urzędów Kurii Rzymskiej i Unii Wyższych Przełożonych Zakonnych. Adhortacja „Verbum Domini”– o Słowie Bożym w życiu i misji Kościoła (30 IX, ogł. 11 XI 2010).

XIII. 7-28 X 2012 – „Nowa ewangelizacja dla przekazu wiary chrześcijańskiej”. Udział 262 ojców synodalnych, 45 ekspertów i 49 audytorów, 3 gości specjalnych. Adhortacja „Evangelii gaudium” (26 XI 2013).

B. Zgromadzenia nadzwyczajne

I. (początkowo było to II zgromadzenie synodalne; numerację zmieniono później) 11-28 X 1969 – „Współpraca między Stolicą Apostolską a konferencjami biskupimi”. Przedmiotem obrad było wypracowania nowych zasad kanonicznych, regulujących stosunki między kolegialną władzą biskupów a jednoosobową władzą Papieża. Udział 146 ojców, wśród nich kard. K. Wojtyły, zaproszonego imiennie przez Pawła VI.

Reklama

Ciekawostką tego spotkania był obradujący równolegle (10-17 X) tzw. „antysynod”, czyli II Europejskie Zgromadzenie Księży Solidarnych [tzn. kontestatorów] pod hasłem „Uwolnić Kościół, aby uwolnić świat” z udziałem ok. 200 duchownych. Domagali się oni m.in. demokratyzacji stosunków w Kościele, zwiększenia uprawnień Kościołów lokalnych, aktywnego udziału duchowieństwa w przebudowywaniu stosunków społecznych i umocnienia władzy biskupów (w opozycji do Papieża).

Mimo tej „konkurencji” i rozbieżności w poglądach wśród samych ojców synodalnych, Synod „właściwy” zakończył się sukcesem, głównie dzięki istniejącej wśród biskupów jedności, braterskiej współpracy i poczuciu odpowiedzialności za Kościół. Wydano deklarację końcową (ale Papież nie ogłosił wówczas adhortacji apostolskiej).

II. 25 XI-8 XII 1985 – „Dwudziesta rocznica zakończenia Soboru Watykańskiego II”. 165 ojców synodalnych i 21 ojców, mianowanych przez Papieża, wśród nich ówczesny metropolita poznański abp Jerzy Stroba.

III. 5-19 X 2014 – „Wyzwania duszpasterskie stojące przed rodziną w kontekście ewangelizacji”. 191 ojców synodalnych (162 z urzędu, 3 z wyboru, 26 z nominacji papieskiej), 16 ekspertów, 38 audytorów i audytorek, 8 delegatów braterskich (niekatolików).

C. Zgromadzenia specjalne

I. 28 XI-14 XII 1991 – pierwsze, poświęcone Europie, pod hasłem „Abyśmy byli świadkami Chrystusa, który nas wyzwolił”. 137 ojców, w tym 17 spoza naszego kontynentu, oraz 33 obserwatorów (audytorów), 20 ekspertów i 11 delegatów z innych wyznań chrześcijańskich. Papież nie ogłosił żadnej adhortacji. Zgromadzenie to, które odbyło się jeszcze przed ukazaniem się listu apostolskiego „Tertio millennio adveniente” nt. przygotowań do obchodów Wielkiego Jubileuszu Roku 2000, nie liczy się do zapowiadanych w tym dokumencie Synodów specjalnych, poświęconych poszczególnym kontynentom, dlatego w 1999 odbyło się II zgromadzenie specjalne dla Europy.

Reklama

II. 10 IV-8 V 1994 – nt. Afryki, pod hasłem „Kościół w Afryce i jego misja ewangelizacyjna u progu roku 2000: »Będziecie moimi świadkami« (Dz 1,8)”. 313 osób, w tym 242 ojców synodalnych, reszta to eksperci, obserwatorzy i 7 delegatów innych wyznań. Adhortacja „Ecclesia in Africa” (14 IX 1995, podpisana przez Papieża w Jaunde, Kamerun – po raz pierwszy poza Rzymem).

III. 26 XI-14 XII 1995 – nt. Libanu, pod hasłem „Chrystus jest naszą nadzieją: odnowieni przez Jego Ducha i solidarni, dajemy świadectwo Jego miłości”. Udział 69 ojców synodalnych oraz 18 ekspertów, audytorów, gości z innych Kościołów. Adhortacja „Une espérance nouvelle pour le Liban” (pierwszy dokument tego rodzaju, ogłoszony w oryginale w innym języku niż łacina; podpisany przez Ojca Świętego w Harissie koło Bejrutu 10 V 1997).

IV. 16 XI-12 XII 1997 – poświęcone Ameryce, pod hasłem „Spotkanie z żywym Jezusem Chrystusem drogą do nawrócenia, wspólnotą i solidarnością w Ameryce”. Udział 233 osób. Adhortacja apostolska „Ecclesia in America” (23 I 1999, podpisana przez Papieża w Guadalupe w Meksyku).

V. 19 IV-14 V 1998 – nt. Azji, pod hasłem „Jezus Chrystus Zbawiciel i Jego misja miłości i służby w Azji: »Aby mieli życie i mieli je w obfitości« (J 10,10)”. Udział 256 osób, w tym 191 ojców synodalnych. Adhortacja apostolska „Ecclesia in Asia” (6 XI 1999, podpisana przez Papieża w Delhi).

VI. 22 XI-12 XII 1998 – dla Oceanii, pod hasłem „Jezus Chrystus a ludy Oceanii. Kroczyć Jego Drogą, głosić Jego Prawdę, żyć Jego Życiem”. Udział 154 osób (117 ojców). Adhortacja apostolska „Ecclesia in Oceania” (22 XI 2001, podpisana przez Ojca Świętego w Rzymie; pierwszy dokument papieski podpisany i rozpowszechniony w świecie za pośrednictwem internetu).

Reklama

VII. 1-23 X 1999 – drugie dla Europy, pod hasłem „Jezus Chrystus żyjący w swoim Kościele źródłem nadziei dla Europy”. Udział 236 osób, w tym 179 ojców synodalnych. Adhortacja apostolska „Ecclesia in Europa” (28 VI 2003).

VIII. 4-25 X 2009 – drugie dla Afryki, pod hasłem „Kościół w Afryce w służbie pojednania, sprawiedliwości i pokoju. «Wy jesteście solą ziemi... Wy jesteście światłem świata» (Mt 5, 13.14)”. Udział 244 ojców synodalnych. Adhortacja „Africae munus” – o zadaniach Kościoła w Afryce (papież podpisał ją 19 XI 2011 w Kotonu w Beninie)

IX. 10-24 X 2010 – dla Bliskiego Wschodu, pod hasłem „Kościół katolicki na Bliskim Wschodzie: wspólnota i świadectwo. «Jeden duch i jedno serce ożywiało wszystkich wierzących» (Dz 4,32)”. Udział 185 ojców synodalnych oraz 36 ekspertów i audytorów. Adhortacja „Ecclesia in Medio Oriente” – o Kościele na Bliskim Wschodzie (podpisana 14 IX 2012 w Harissie w Libanie)

D. Zgromadzenie partykularne (poświęcone oddzielnym Kościołom lokalnym) 1. Synod Biskupów Kościoła holenderskiego: 14-31 I 1980, nt. sytuacji duszpasterskiej w Holandii. Udział 19 ojców synodalnych.

Do zgromadzeń tego rodzaju można by też zaliczyć rzymskie Synody Biskupów Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego (UKGK) w okresie, gdy nie mógł się on zbierać na Ukrainie z powodu jego delegalizacji przez władze komunistyczne: odbyło się 7 sesji w następujących terminach: I – 24-27 III 1980; II – 25 XI-2 XII 1980; III – 30 I-12 II 1983; IV – 22 IX-5 X 1985; V – 21-30 IX 1987; VI – 24- IX-7 X 1989; VII – 3-10 II 1991. Potem UKGK odzyskał wolność i odtąd jego synody, będące najwyższym forum kolegialnej władzy biskupiej (podobnie jak we wszystkich katolickich Kościołach wschodnich) odbywają się zwykle w kraju, w którym mieszka większość jego członków, czyli na Ukrainie i najczęściej we Lwowie.

W Rzymie obradował też Synod Biskupów Ormiańskiego Kościoła Katolickiego: 19-30 XI 1992.

2014-10-05 18:29

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Papież do ojców synodalnych: „Brawo! Dobrze pracowaliście!”

[ TEMATY ]

Franciszek

Synod o rodzinie

Ks. Waldemar Wesołowski

„Brawo! Dobrze pracowaliście. Właśnie takiej wymiany myśli chciałem. A teraz idziemy do przodu” - takimi słowami papież Franciszek podziękował wczoraj wieczorem uczestnikom III Nadzwyczajnego Zgromadzenia Synodu Biskupów po przedstawieniu ponad 500 propozycji, będących wynikiem prac 10 grup językowych.

Według dziennika włoskiego episkopatu „Avvenire”, pochwała wypowiedziana przez Franciszka, „który przez cały dzień śledził prace Synodu w milczeniu, zdecydowanie pomniejsza medialne rekonstrukcje” tego, co się dzieje podczas obrad. - Dyskusja, oczywiście, była, ale polegająca na otwartej i szczerej wymianie myśli - komentuje gazeta.

CZYTAJ DALEJ

Franciszek podczas Mszy Krzyżma do kapłanów: musimy być wolni od surowości i oskarżeń, od egoizmu i ambicji!

2024-03-28 10:38

[ TEMATY ]

papież Franciszek

PAP/EPA/GIUSEPPE LAMI

Do postrzegania życia i powołania w perspektywie całej przeszłości i przyszłości oraz odkrycia na nowo potrzeby adoracji i bezinteresownej, spokojnej i przedłużonej modlitwy serca - zachęcił Franciszek w Wielki Czwartek podczas Mszy Krzyżma w watykańskiej Bazylice św. Piotra. Papież wskazał na potrzebę skruchy, która jest nie tyle owocem naszej sprawności, lecz łaską i jako taka musi być wyproszona na modlitwie.

MSZA KRZYŻMA
HOMILIA OJCA ŚWIĘTEGO FRANCISZKA

CZYTAJ DALEJ

W TVP1 premiera filmu dokumentalnego „Wojtyłowie. Drogi do świętości”

2024-03-29 11:11

[ TEMATY ]

film

TVP

„Wojtyłowie. Drogi do świętości” to dokument opowiadający historię rodziny, z której wywodzi się Karol Wojtyła. Prezentując sylwetki członków rodziny Wojtyłów film ukazuje, jak ważna jest rodzina. W dokumencie autorstwa Piotra Kota i Mileny Kindziuk wystąpili m.in. kard. Stanisław Dziwisz, Ewa Czaicka, Jan Wojtyła. Premiera - 30 marca o 10:35 w TVP1.

Dokument opowiada historię rodziny, z której wywodzi się wyjątkowy człowiek, wielki Papież i późniejszy święty. Prezentując sylwetki członków rodziny Wojtyłów film ukazuje, jak ważna jest rodzina. Głęboka więź powstaje dzięki zaufaniu i prawdzie, a wszystko zanurzone i przesycone jest miłością. Rodzina Wojtyłów uczy, że pozytywne związki i relacje kształtują całe nasze życie.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję