Alumn Grzegorz Gęsikowski
Edycja szczecińsko-kamieńska 51/2002

Termin calendae w starożytnym Rzymie oznaczał pierwszy dzień miesiąca. Najbardziej zaś uroczyście obchodzono calendae styczniowe (festum Calendarium), które rozpoczynały nowy rok. Wtedy to odwiedzano się po domach, obdarowywano podarkami i składano sobie życzenia. Podobnie czyniono w całej Europie w wiekach późniejszych, łącząc już ów zwyczaj ściśle ze świętami Bożego Narodzenia.
Tymczasem w Polsce dawnej 1 stycznia kapłani rozpoczynali odwiedziny duszpasterskie, które określano właśnie mianem kolędy. Trwała ona do 2 lutego - Święta Ofiarowania Pańskiego (Matki Bożej Gromnicznej). Najdawniejsza wzmianka o tej praktyce pochodzi z 1607 r. Wtedy to na synodzie prowincjonalnym w Piotrkowie polecono, aby plebani według starożytnego zwyczaju nawiedzali swoich wiernych po domach, uczyli ich pacierza, prawd wiary i by wchodzili w szczegóły życia, czy jest ono prawdziwie chrześcijańskie. Polecano także, by strapionych pocieszali, a ubogich wspomagali. Z kolei synod chełmski (1624 r.) zachęcał, aby proboszczowie spisywali swoich parafian i zachęcali do częstego korzystania z sakramentów. Owa wizyta miała wpłynąć na ożywienie życia religijnego i moralnego parafii.
Dla wielu rodzin kolęda jest bardzo ważnym wydarzeniem. Już od samego rana trwają w mieszkaniach przygotowania do przyjęcia kapłana. Wizyta duszpasterza jest doskonałą okazją do wspólnej modlitwy, do wyproszenia Bożego błogosławieństwa dla domowników, ale także okazją do szczerej rozmowy.
Jak należy przeżyć wizytę duszpasterską kapłana? Przede wszystkim należy się przygotować duchowo. Najlepiej uczynimy to, przystępując w czasie świąt do Komunii św., a także biorąc czynny udział w modlitwie. Nie wolno też zapomnieć o zewnętrznym przygotowaniu samego miejsca spotkania. Stół należy nakryć białym obrusem, postawić na nim krzyż, zapalone świeczki, Pismo Święte i wodę święconą. Przy tak przygotowanym stole winna zgromadzić się cała rodzina. Obrzęd kolędy nie jest wcale skomplikowany i na pewno sprzyja serdecznemu spotkaniu duszpasterza ze swoimi parafianami. Z jednej strony kapłan ma doskonałą okazję nie tylko poznać swoich wiernych, ale i wgłębić się w ich konkretną sytuację życiową, poznać jej radości, smutki i wyjść naprzeciw z konkretnym działaniem. Z drugiej strony i parafianie mają możliwość bliżej zainteresować się życiem parafii - życiem wspólnoty lokalnego Kościoła.
Jak wygląda kolęda? Zgodnie z wielowiekową tradycją kolęda w Polsce ma następujący przebieg: przed wejściem (bądź w trakcie wchodzenia) do mieszkania (domu) ministranci wraz z domownikami śpiewają kolędę, a w tym czasie jeden z chłopców kreśli na drzwiach napis: C + M + B + bieżący rok, co oznacza: Christus manisionem benedicat ("Niech Chrystus mieszkanie błogosławi"). Następnie kapłan wchodzi do mieszkania i pozdrawia obecnych słowami: "Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!" (odpowiadamy: "Na wieki wieków. Amen"). Kapłan może również zacząć od słów: "Pokój temu domowi" (tym razem odpowiemy: "I wszystkim jego mieszkańcom"). Następnie wszyscy - jak jedna rodzina, zgromadzona przy jednym stole odmawiają modlitwę, którą nauczył nas Jezus Chrystus (tzn. Ojcze nasz). Po niej kapłan, wypraszając Boże błogosławieństwo dla domowników, modli się następującymi lub podobnymi słowami: "Pobłogosław + Panie, Boże Wszechmogący, to mieszkanie (ten dom), aby w nim trwały: zdrowie i czystość, dobroć i łagodność oraz wierność w wypełnianiu Twoich przykazań; aby zawsze składano Ci dzięki. A błogosławieństwo Twoje niech pozostanie na tym miejscu i nad jego mieszkańcami teraz i na zawsze. Amen". Po czym następuje końcowe błogosławieństwo: "Niech to mieszkanie i wszystkich w nim mieszkających błogosławi Bóg Ojciec i Syn + i Duch Święty. Amen". Pięknym zwyczajem jest, gdy duszpasterz teraz weźmie ze stołu krzyż stanowiący własność rodziny i poda każdemu do ucałowania. Po tym dopiero kropi mieszkanie i domowników wodą święconą i stosownie do potrzeby duszpasterskiej nawiązuje rozmowę, której zawsze powinna towarzyszyć roztropność, delikatność i chrześcijańska zasada miłości.

2019-01-22 11:35

Kamila Gałuszka/Polska Fundacja dla Afryki

Nie wymyślamy projektów za biurkiem. Pomagamy finansować przedsięwzięcia, które planują ludzie żyjący w Afryce. Dlatego zwracamy się do zgromadzeń misyjnych z propozycją współpracy w roku 2019 – mówi prezes Polskiej Fundacji dla Afryki, Wojciech Zięba.

- Jak pomaga Polska Fundacja dla Afryki?

- W zeszłym roku przekazaliśmy do Afryki ponad trzy miliony złotych, finansując 28 projektów na tym kontynencie. Teraz szukamy projektów na drugą połowę roku 2019. Skupiamy się przede wszystkim na finansowaniu przedsięwzięć, które usamodzielnią finansowo lub żywieniowo organizacje działające w Afryce, a także budowy szkół, studni, wodociągów, szpitali, przychodni.

Podstawą działania jest słuchanie potrzeb z terenu. Nie wymyślamy za biurkiem projektów, nie budujemy szkół tam, gdzie sądzimy, że ich brakuje. Pomagamy finansować przedsięwzięcia, które planują ludzie żyjący w Afryce. To organizacja lokalna (np. misja) występuje do nas z konkretnym projektem i mówi, co w danej miejscowości trzeba zrobić. To gwarantuje, że budowane są rzeczy rzeczywiście potrzebne, a nie projekty, które nam wydają się istotne.

- Czego oczekujecie od partnera w Afryce?

- Na początek dobrego planu projektu i porządnie przygotowanego wniosku z realnym, oszczędnym kosztorysem. To podstawa. Co ma powstać i dlaczego? Kto to wykona, w jakim czasie, za ile? Kto weźmie odpowiedzialność za obiekt po końcu projektu? Kolejny etap współpracy to, oczywiście, realizacja projektu na miejscu w Afryce. I wreszcie, równie ważny element, czyli rozliczenie wniosku, czyli przedstawienie rachunków i dokumentacja fotograficzna.

- Co oferujecie partnerom z Afryki?

- Przede wszystkim sprawnie i szybko przeprowadzoną zbiórkę. Ponad milion złotych potrzebnych na wielki szpital na Madagaskarze uzbieraliśmy w trzy miesiące. Wszystkie nasze zbiórki pieniężne zakończyły się sukcesem. Drugi nasz atut to jasne i przejrzyste zasady współpracy. Mamy w tym doświadczenie i wiemy, jak zorganizować współpracę, żeby na koniec obie strony były zadowolone.

Zgromadzenia misyjne, posiadające plany inwestycyjne w Afryce, zachęcamy do kontaktu poprzez www.pomocafryce.pl