W czasie okupacji niemieckiej w Brańsku utworzono 2 obszary wydzielone dla Żydów. Przebywało w nich łącznie 2400 osób. Brańscy Żydzi zostali zamordowani w Treblince w 1942 r. Wywieziono ich w nocy, nieliczni uciekli i przeżyli dzięki ofiarnej pomocy Polaków. Zofia Drzewiecka mieszkała razem z rodzicami i dwoma starszymi braćmi w Brańsku. Wraz z rodziną uratowała dwóch Żydów. Tak wspomina ten czas:
„Pamiętam Brańsk z czasów wojny i pamiętam getto, byłam tam kilka razy, zanim Niemcy zupełnie je zamknęli. Tam było bardzo ciasno. W Brańsku Żydów było wtedy więcej niż Polaków, wszystkich ich zwieziono w jedno miejsce. Mieli bardzo ciężkie warunki. Tam, w getcie, widziałam też Żydów, którzy potem przyszli do nas po pomoc. Potem Niemcy zaczęli swoje rządy i wszystko zostało zamknięte.
Kiedy wywożono Żydów do Treblinki, wielu próbowało uciekać, ukrywali się w okopach w lesie. Wielu złapano w czasie obławy i wszystkich rozstrzelano. W tym czasie Israel (który przyjął imię Stanisław) Brenner i Chaim Wróbel poszli po chrust i wodę - ten zbieg okoliczności pozwolił im uniknąć zasadzki.
Israel był synem sąsiadki zaprzyjaźnionej z naszą rodziną. Była ona krawcową i przed wojną szyła ubrania nam wszystkim. My w zamian dawaliśmy jej mleko. Dlatego obaj chłopcy przyszli do nas po pomoc. Znali nas i zaufali nam. Przychodzili pod okno, ale jeśli zobaczyli kogoś obcego - uciekali. Israel i Chaim ukrywali się na cmentarzu pod kaplicą. Latem krzaki bzu zasłaniały wejście do ich kryjówki, zimą trzeba było zacierać ślady na śniegu, żeby nikt nie poznał ich sekretu. Pod kaplicą była wąska piwnica z trumnami. Chłopcy odsuwali wieko i chowali się do piwnicy. Nosiliśmy im wodę i jedzenie, chodziliśmy zwykle nocą, opłotkami: ojciec, bracia lub ja, miałam wtedy 15 lat. Bałam się. Wszyscy się baliśmy. Kiedy Israel i Chaim przychodzili na podwórko, ojciec wychodził do nich sam. Nikomu nie mogliśmy powiedzieć o Żydach. Kiedyś tato myślał, że opowiedziałam cioci o tym, co robimy, i strasznie mnie wtedy zbił pasem. Potem przez kilka dni nie mogłam nawet usiąść. Choć to trudno było zrozumieć, zbił mnie ze strachu. Gdyby ktoś dowiedział się o tym, co robimy, hitlerowcy rozstrzelaliby nas wszystkich.
Wszyscy, którzy pomagali Żydom, musieli to ukrywać. Każdy się bał, bo hitlerowcy wymordowaliby całą rodzinę. Kiedy partyzanci zabili jednego Niemca, z zemsty rozstrzelano 500 osób. Mężczyźni urywali się wtedy w lesie, mój tato też w nocy spał w lesie, bo bał się, że i jego Niemcy wezmą na zakładnika.
Po wojnie, kiedy Israel i Chaim wyszli z ukrycia, nigdy więcej nie weszli do piwnicy pełnej trumien. Znaleźli schronienie w naszej stodole, dzięki obluzowanej desce mogli wychodzić z ukrycia, nie otwierając drzwi. Kiedy przyszli do nas bandyci z karabinami, ojciec długo mocował się z kłódką do stodoły, dając uciekinierom czas na ewakuację. Zdążyli - schronili się w kartoflach.
Israel i Chaim zdecydowali, ze muszą wyjechać z kraju. Nie mieli pieniędzy na opłacenie podróży. Chaim sprzedał jakieś tekstylia, Israel moim rodzicom sprzedał plac w Brańsku. Dziś w tym miejscu stoi mój dom.
Z zagranicy obaj pisali do nas listy. Dziś już obaj nie żyją, ale ich rodziny nadal piszą. Nie wyrzuciłam żadnego listu. Dzieci Chaima i Stanisława nie znają polskiego, piszą po angielsku. Nie odpisuję już na te listy, bo nie znam angielskiego i muszę płacić za tłumacza. Zostały listy i fotografie, nie spotkaliśmy się już po wojnie, obiecywali, że przyjadą, odwiedzą, ale nie zdążyli”.
P. Zofia w czerwcu otrzymała medal „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”, 17 listopada otrzymała kolejne odznaczenie. Tego dnia prezydent Lech Kaczyński uhonorował wysokimi odznaczeniami państwowymi 70 osób, które podczas wojny ratowały Żydów. To jeden z elementów prezydenckiej polityki „Przywracania pamięci”, mającej na celu wyróżnienie nieznanych bądź zapomnianych bohaterów walk o wolność i suwerenność Polski. W ubiegłym roku Lech Kaczyński odznaczył 50 Polaków, którzy podczas wojny i okupacji ratowali Żydów.
„To była wielka radość - mówi p. Zofia. - Nie spodziewałam się, że Pan Prezydent mnie wyróżni, zaprosi do stolicy. Nigdy bym nie pomyślała, że będę w takim miejscu, że spotkam Pierwszą Damę, bo to właśnie Pani Prezydentowa wręczała nam odznaczenia. Poprzedni medal odbierałam w Brańsku, to również była piękna uroczystość. Wiele osób otrzymało te odznaczenia, wszyscy wiele przeszliśmy w czasie wojny, dziś aż trudno w to uwierzyć”.
Burmistrz Brańska Daniel Bańkowski nie kryje dumy, że w jego mieście jest tylu wspaniałych ludzi: „Jestem dumny, że właśnie tu, w Brańsku, zamieszkuje tak liczna grupa ludzi, którzy nie dbając o swój osobisty interes, zdrowie, życie swoje i bliskich, a nawet ryzykując życie, ratowało innych ludzi. Nie patrząc na nacje, ale podejmując heroiczną próbę ratowania innych. Próbę często skuteczną, dzięki czemu wiele osób mogło przeżyć jeden z najgorszych okresów w dziejach ludzkości - II wojnę światową.
Wielu naszych mieszkańców otrzymało medal «Sprawiedliwy wśród Narodów Świata», teraz Zofia Drzewiecka otrzymała też odznaczenie Prezydenta Polski. Miałem zaszczyt uczestniczyć w uroczystości uhonorowania p. Zofii za czyny całej jej rodziny.
Mam też świadomość, że wśród ludności zamieszkującej Brańsk i okolice jest spora rzesza ludzi, których udział w ratowaniu Żydów zasługuje na uznanie. Osoby te do tej pory nie zostały ujawnione, a opowieści o swoich heroicznych czynach często zabierają do grobu. Mimo pojawiających się czasem negatywnych opinii o postawie Polaków wobec ludności żydowskiej w okresie holokaustu, mamy przecież masę nieujawnionych wspaniałych ludzi. Świadczy to o tym, że Polacy potrafią w czasach próby zachować się heroicznie, odważnie i z oddaniem dla drugiego człowieka”.